فعالیت های زمین شناسی و اکتشافی انجام شده در کردستان

فعالیت های زمین شناسی و اکتشافی انجام شده

در استان کردستان برخلاف سایر نواحی ایران ، آثار و شواهد معدنکاری کهن چندان زیاد نیست وبه همین دلیل بررسیهای زمین‌شناسی و اکتشافی انجام شده در استان سابقه دیرین ندارد. ولی، جایگاه ویژه استان در محل برخورد سه پهنه ساختاری ـ روبی به نامهای زاگرس، سنندج ـ سیرجان و ایران مرکزی سبب گردیده تا در سالهای اخیر از منظر زمین‌شناسی و جایگاه معدنی ویژه ای را برای استان کردستان مشخص می‌نماید به همین دلیل در طی برنامه سوم توسعه اقتصادی برنامه های زمین‌شناسی و اکتشافی پیش بینی شده در خور توجه است . خلاصه مطالعات سیستماتیک زین شناسی و اکتشافی انجام شده توسط سازمان زمین‌شناسی و همچنین اداره کل استان به شرح زیر است.

1- بررسیهای زمین‌شناسی
   بررسیهای زمین‌شناسی استان کردستان به دو مقیاس متفاوت زیر است:
   الف ـ بررسیهای زمین‌شناسی به مقیاس 1:250.000
   تمام استان کردستان تقریباً با چهارنقشه زمین‌شناسی 1:250.000 به نامهای تکاب، مهاباد، سنندج، مریوان پوشیده می‌شود. ضمناً بخش کوچکی از حاشیه شمالی نقشه زمین‌شناسی کرمانشاه در استان کردستان قرار دارد. نقشه‌های یاد شده چاپ و منتشر شده‌اند و لذا پوشش کاملی از نقشه‌های 1:250.00 استان موجود است به جز نقشه مریوان، سایر نقشه‌های گفته شده دارای یک گزارش توصیفی هستند که بیانگر اطلاعات کلی از ویژگیهای زمین‌شناسی و نیز توان بالقوه معدنی استان‌اند.
   ب ـ بررسیهای زمین‌شناسی به مقیاس 1:100.000
   استان کردستان با حدود 15 برگ نقشه زمین‌شناسی به مقیاس 1:100.000 پوشیده می‌شود.
   خاطرنشان می‌سازد که استان کردستان از جمله مناطق اولویت دار اکتشافی برنامه سوم توسعه اقتصادی است و براساس برنامه‌های پیش بینی شده در پایان برنامه تمام نقشه‌های زمین‌شناسی 1:100.000 بررسی و به چاپ خواهند رسید.
  
   2- بررسیهای اکتشافی
   بررسیهای اکتشافی انجام شده در استان کردستان از دو نوع ناحیه‌ای و موضوعی است.
   الف ـ اکتشافات ناحیه‌ای
   اکتشافات ناحیه‌ای استان به روش ژئوشیمیایی و در مقیاس نقشه‌های 1:100.000 می باشد که تاکنون مناطق آلوت، تکاب، چاپان، سقز، باینچوب و تیژ تیژ ، جمعاً به مساحت 15000 کیلومتر مربع (بیشتر از نصف استان) مورد بررسی قرار گرفته‌اند که نتایج حاصل بسیار رضایت بخش بوده است به گونه‌ای که اجرای پاره‌ای از اکتشافات موضوعی در دست انجام استان (کردستان) برپایه اکتشافات ژئوشیمیایی انجام شده سامان داده شده است. افزون بر آن باید به اکتشافات ژئوشیمیایی نیمه تفصیلی طلا در ناحیه میرده سقز اشاره کرد.
   جایگاه زمین‌شناسی ویژه و نیز نتایج حاصل از بررسیهای اکتشافی ناحیه‌ای گذشته سبب گردیده تا بخش باقیانده استان کردستان در طی برنامه سوم توسعه و در قالب زونهای متالوژنیک بیست گانه مورد بررسی قرار گیرد ( لطفاً نگاه کنید به برنامه‌های اکتشافی پیش بینی شده)
   ب ـ اکتشافات موضوعی
   در سالهای 1378-1373 تعداد 20 طرح اکتشافی (موضوعی ) از محل اعتبارات استانی و ملی در استان کردستان به اجرا درآمده است که حاصل آن اکتشاف ذخایری از سیلیس، بوکسیت، آهن و مصالح ساختمانی و همچنین نشانه‌هایی از مس، روی، سرب، طلا، جیوه، قلع ، تالک و غیره بوده است.
   جدول زیر نشانگر اکتشافات موضوعی انجام شده در استان کردستان است.
  
   ردیف عنوان سال اجرا
   1 بررسی و اکتشاف مقدماتی مواد اولیه مصالح ساختمانی در استان کردستان (بخش اول) 1365
   2 بررسی و اکتشاف مقدماتی مواد اولیه مصالح ساختمانی در استان کردستان (مرحله دوم) 1367
   3 اکتشاف تفصیلی معادن استان کردستان 1372
   4 بررسی وارزیابی ذخایر و پتانسیلهای معدنی استان کردستان 1372
   5 اکتشاف ژئوشیمیایی در استان کردستان 1372
   6 اکتشاف تفصیلی معادن استان کردستان 1373
   7 اکتشاف ژئوشیمیایی 000،150 نقشه سقز 1373
   8 اکتشاف تفضیلی آنتیموان داشکن و بهار لو 1373
   9 ارزیابی کانیهای صنعیت 1373
   10 اکتشافات کانی سنگین ناحیه باغچله سقز در مقیاس 2000:1 1375
   11 اکتشافات نیمه تفصیلی کانسار سیلیسکانی جشنی و پیرنویس 1375
   12 اکتشافات ژئوشیمی در منطقه حسن سالاران و درگاه سلیمان 1376
   13 تهیه نقشه زمین شناسی 0001:20000 جنوب غرب سقز (پیرعمران،‌یله جر) 1376
   14 اکتشافات ژئوفیزیکی در منطقه حسن سالاران به روشهای RS,IP 1377
   15 اکتشافات طلا در جنوب غرب سقز (یله جر، پیر عمران، کوه نکروز) 78-77
   16 ادامه طرح اکتشاف طلا 1377
   17 اکتشافات چکشی در نقشه 1,100000 چاپان 1378
   18 اکتشاف کائولنیت دهکلان 1378
   19 اکتشاف پیروفیلیت سقز 1378
   20 اکتشافات ژئوفیزیکی در معدن آنتیموان داشکسن -
   21 اکتشافات مس ، طلا و آهن در اسکارن شمالشرق صاحب 1379
  
   مطالعات موضوعی زیر نیز در دست انجام می باشد.
   " با توجه به نتایج بدست آمده از اکتشافات ژئوشیمیایی در چهارورقه یکصدهزار آلوت ، تیژ تیژ، کامیان و باینجوب و نیز انجام اکتشافات چکشی و ژئوشیمیایی در ورقه چاپان مناطق امیدبخشی بخصوص در سه ورقه تیژتیژ، کامیاران و باینجوب جهت اکتشاف طلا مشخص گردیده‌اند که بررسیهای کارشناسی بر روی گزارشات این مناطق در دست اقدام است .
   " همچنین شرکت خارجی ریوتینتو همراه با شرکت خدمات اکتشافی کشور در محدوده معدن آنتیوان داشکسن در محدوده‌ای به وسعت 400 کیلومتر مربع کار اکتشافی مشترکی را بر روی عناصر فلزی بویژه طلا در دست انجام دارد.
   ج‌ـ ژئوفیزیکی هوائی
   به منظور دستیابی به اطلاعات جامع تر زمین‌شناسی و زمین ساخت منطقه‌ای همچنین شناخت پهنه‌های مناسب برای اکتشاف ذخایر معدنی پنهان سازمان زمین‌شناسی کشور نقشه‌های ژئوفیزیک هوائی سراسری را در مقیاس 1:250.000 تهیه نموده است که در حال حاضر از تلفیق آن نتایج، نقشه مغناطیس هوایی ایران به مقیاس 1:100.000 به چاپ رسیده است.
   د ـ گزارشهای اکتشافی
   1ـ نگرشی بر مطالعات زمین‌شناسی و معدنی در کانسار آنتیوان داشکسن و بهارلو ناحیه قروه (وزارت معادن و فلزات ـ 1370)
   2ـ گزارش عملیات اکتشاف مقدماتی شیلهای انبساط پذیر و رسی در مناطق مختلف سنندج دهگلان (اداره کل معادن و فلزات استان کردستان ـ 1363)
   3ـ گزارش اکتشافات ژئوشیمیایی سیستماتیک در محدوده برگه 1:100.000 کامیاران (سازمان زمین‌شناسی کشور ـ 1378)
   4ـ نگرشی بر مطالعات زمین‌شناسی و معدنی در کانسار آنتیموان داشکسن و بهارلو در ناحیه قروه / کردستان (اداره کل معادن و فلزات کردستان ـ 1366)
   5ـ بررسی و اکتشافات مقدماتی مواد اولیه مصالح ساختمانی در استان کردستان بخش اول و دوم .
   6ـ بررسی زمین‌شناسی و تلفیق آن با اطلاعات اکتشافی ژئوفیزیکی و حفاری برای ارزیابی کانی سازی کانسار آنتیوان داشکسن و بهارلو
   7ـ بررسی و ارزیابی ذخایر و پتانسیل های معدنی استان مرحله اول و دوم
   8ـ طرح اکتشافات ژئوشیمیایی سیستماتیک سقز در مقیاس 1:50.000 .
   9ـ طرح اکتشاف معدن آنتیوان داشکسن و بهارلو، منطقه قروه ، گزارش مطالعات ژئوفیزیک .
   10ـ طرح اکتشافات تفصیلی آنتیموان و آرسنیک داشکسن و بهارلو در منطقه قروه ، گزارش زمین‌شناسی
   11ـ طرح اکتشافات لیتو.ژئوشیمیایی و آلتراسیون در منطقه معدن آنتیوان داشکسن و بهارلو
  
   12ـ مطالعات اکتشافات زمین‌شناسی و وکانی سنگین ناحیه باغچله م معرفی پتانسیل‌های موجود در محدوده شهرستان بانه.
   13ـ اکتشاف سیلیس در مناطق کانی جشنی و پیریونس.
   14ـ طرح ارزیابی کانیهای صنعتی استان کردستان
   15ـ مطالعات زمین‌شناسی و معدن حسن سالاران و رنگریزان در منطقه سقز
   16ـ مطالعات زمین‌شناسی و معدنی درگاه سلیمان در منطقه سقز
   17ـ مطالعات ژئوفیزیک در منطقه حسن سالاران و درگان سلیمان سقز.
   18ـ اکتشافات چکشی در ورقه 1:100.000 چاپان
   19ـ اکتشافات ژئوشیمیایی سیستماتیک در محدوده برگه 1:100.000 آلوت
   20ـ بررسیهای دورسنجی در محدوده برگه یکصدهزارم سنندج ( سازمان زمین‌شناسی کشور 1378) .
   21ـ بررسیهای دورسنجی در محدوده برگه یکصدهزارم کامیاران ( سازمان زمین‌شناسی کشور 1378)
   22ـ بررسیهای دورسنجی در محدوده برگه یکصدهزارم باینجوب ( سازمان زمین‌شناسی کشور 1378)