تنوع زیستی در خطر است

تنوع زیستی در خطر است

زیست‌بوم- ترجمه - عبدالحسین غلامرضایی:
تنوع زیستی بیش از هر زمان دیگری در خطر است و از همین روست که سازمان ملل متحد در تلاش برای معکوس کردن روند بی‌سابقه نابودی گونه‌های گیاهی و جانوری، امسال را سال بین‌المللی تنوع زیستی نامیده است

شماری از متخصصان با ابراز نگرانی از وضعیت موجود تنوع زیستی اعلام کرده‌اند که فرایند نابودی گونه‌های گیاهی و جانوری در جهان هزار برابر بیشتر از روند عادی است. آنچه در پی می‌آید گزارشی است در همین زمینه که بخشی از آن نیز به عوامل تهدید‌کننده جنگل آمازون اختصاص دارد.

گاهی حیات هم مسدود می‌شود

گاهی حیات هم مسدود می‌شود

زیست‌بوم- دکتر اسماعیل کهرم:
در کشور خشکی مثل ایران، هر سد انگار نویدی است برای ارائه فرصت زادآوری به پهنه دیگری از سرزمین.

 به همین خاطر در همه 5 سال گذشته یکی از شاخص‌ترین فعالیت‌های عمرانی در کشور سدسازی بوده است. اما آیا هر سد فقط آثار عمرانی دارد؟ بسیاری از جغرافی‌دانان و اکولوژیست‌ها در این‌باره نظر منفی دارند.

 آنها می‌گویند برخی از پیامدهای محیطی سدها غیرقابل کنترل و نگران‌کننده است و از این نظر احداث یک سد جدید باید همراه با اما و اگرهای بسیار باشد و برای مهار منابع آب بهتر آن است که سراغ روش‌های دیگر مثل آبخیزداری و آبخوان‌داری برویم یا دست‌کم اینکه سدها را هرچه کوچک‌تر بسازیم.

انسداد تاریخ و طبیعت

انسداد تاریخ و طبیعت

زیست‌بوم- اسدالله افلاکی:
با آنکه سال‌هاست متخصصان و کارشناسان با برشمردن معایب سدها تاکید کرده‌اند

که عمر این نگرش در جهان به پایان رسیده و تاکنون در بسیاری از کشورها به‌ویژه کشورهای توسعه یافته، این سازه‌ها تخریب و جمع‌آوری شده است اما در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران هنوز باور بسیاری بر این است که سد‌سازی‌ تنها گزینه مطلوب برای دستیابی به آب است. کارشناسان با تکیه بر مستندات فراوان گزینه‌هایی چون بهبود کارایی تامین و مصرف آب، بازچرخانی، بازیافت، کاربرد

لطفاً به این موجود زیبا نزدیک نشوید!

لطفاً به این موجود زیبا نزدیک نشوید!

حیوانات- آیدا ابوترابی:
اگر یک وقت موشی به اندازه یک خرگوش یا ماهی‌ای که به جای پا باله دارد، دیدیم خیلی جا نخوریم.

 اگر یک حشره خوش رنگ به چشم‌مان خورد به آن نزدیک نشویم.اینها حاصل کشفیات جدید از زندگی موجودات این کره خاکی است. جاندارانی که هرروزه کشف و به فهرست شگفت‌انگیز دانسته‌های ما از زندگی روی کره زمین اضافه می‌شوند.

معامله آب نبات با گوهر ناب

معامله آب نبات با گوهر ناب

زیست‌بوم- ناهید محمدپور :
امروزه بررسی اثرات زیست محیطی اکتشاف و استخراج معادن بخش جدایی‌ناپذیر طرح‌های معدنی شده است.

با وجود قدمت هزاران ساله فعالیت‌های اکتشافی و استخراجی، بهره‌برداری از معادن تا بدان‌جا توجیه‌پذیر است  و قابلیت اجرایی دارد که  شرایط زیستی بشر را به خطر نیندازد. طرح بهره‌برداری از معدن مس علی‌آباد شهرستان تفت، بین سازمان صنایع مس ایران، مردم منطقه و تشکل‌های زیست محیطی استان کشمکش‌هایی را ایجاد کرده است و بسیاری از کارشناسان، آلودگی آب‌های منطقه، ریزش قنوات، افزایش خطر زلزله به‌دلیل انفجارهای معدنی، نابودی مراتع و حیات وحش، تخریب روستاها و از بین رفتن کشاورزی و باغداری در منطقه را از جمله تبعات منفی ناشی از اجرای  این طرح عنوان می‌کنند.

اعظم حبیبی‌پور ، کارشناس مسئول زیستگاه‌های سازمان حفاظت محیط زیست استان یزد با انتقاد از اجرای طرح بهره‌برداری از معدن مس علی‌آباد می‌گوید: «با عملیاتی شدن این طرح آسیب‌های وارده بر کل زیستبوم منطقه در حدی است که تبعات منفی آن تا سال‌ها  ادامه خواهد داشت.»

وی معتقد است که علاوه بر تخریب زمین، آزاد شدن مواد سمی، زه‌کشی اسیدی معادن، آلودگی صوتی و به تبع آن افزایش بیماری‌ها و مهاجرت مردم تنها بخشی از عوامل زیان بار حاصل از بهره‌برداری از این معدن خواهد بود.
توسعه صنایع و افزایش میزان تولیدات صنعتی، من

ر به تولید مقادیر بسیاری مواد زائد و محصولات جانبی بی‌ارزش می‌شود که منشأ پدید آمدن مشکلات مختلف زیست‌محیطی است. به گفته حبیبی پور، با بهره‌برداری از این معدن در نزدیکی گسل دهشیر روستای علی‌آباد  آب‌های زیرزمینی منطقه به‌شدت دچار آلودگی خواهند شد.

همچنین انباشت  دورریز‌های همراه مواد معدنی و ترکیبات شیمیایی محلول‌های قابل نشت حاصل از این باطله‌ها به‌عنوان منبع مهم آلودگی خاک و آب‌های زیرزمینی محسوب
 می‌شود. این در حالی است که مسئولان معدن معتقدند چون  مردم این منطقه از بیکاری رنج می‌برند  می‌توان از ظرفیت‌های این معدن برای اشتغال‌زایی استفاده کرد.

حبیبی‌پور در پاسخ به این سؤال که آیا راهکاری وجود دارد که با کمترین آسیب بتوان از مزایای این صنعت بهره‌مند شد خاطرنشان می‌کند: «این معدن تنها برای 60 نفر شغل ایجاد خواهد کرد. در مقابل، نابودی اراضی کشاورزی، مراتع، حیات وحش و آلودگی آب‌های زیر‌سطحی و بیماری‌های حاصل از گرد و خاک را در پی خواهد داشت.

به همین دلیل نه‌تنها مقرون به صرفه نیست بلکه هزینه‌های زیادی را به مسئولان و مردم تحمیل خواهد کرد. از سوی دیگر بهره‌برداری از این معدن با اصل‌های 48 و 50 قانون اساسی منافات دارد، چرا که براساس این اصول، معادن و مراتع جزء انفال است و متعلق به عموم ملت است و این‌که فعالیت‌هایی که موجب آلودگی محیط زیست و به خطر انداختن نسل آینده می‌شود ممنوع اعلام شده است.»

این کارشناس مسئول با بیان اینکه روستای علی‌آباد یکی از مناطق سرسبز و گردشگری کشور است عنوان می‌کند: «در دور دوم سفر هیات دولت این منطقه به‌عنوان یکی از مناطق گردشگری مطرح شد که راه‌اندازی معدن مس با این طرح کاملا مغایرت دارد.»

قنات‌ها خشک شدند

روستای علی‌آباد با داشتن 250 رشته قنات، آب مورد نیاز منطقه را تامین می‌کند. به گفته یکی از اهالی روستا در اثر چاله‌های ایجاد شده ناشی از اکتشاف معدن بسیاری از این قنات‌ها مانند قنات دامک خشک شده‌اند. حبیب اسداللهی معتقد است که روستای علی‌آباد از ویژگی‌هایی برخوردار است و ظرفیت‌های خوبی برای توسعه گردشگری دارد.  این در حالی است که بهره‌برداری از معدن مس جز نابودی روستا دستاورد دیگری برای ساکنان این منطقه نخواهد داشت.

 وی یکی از تبعات منفی بهره‌برداری از این معدن را مهاجرت اهالی روستا به‌دلیل مزاحمت‌های ایجاد شده عنوان می‌کند. تشکل مردم نهاد جمعیت واقفان سبز به‌عنوان یکی از دوستداران محیط زیست نیز مخالفت خود را با استفاده و بهره‌برداری از این معدن مس اعلام  کرده است. مدیرعامل این جمعیت به همشهری می‌گوید: «اکثر سازمان‌ها مانند وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی، نیرو و سازمان حفاظت محیط زیست مخالفت خود را با عملیاتی شدن این طرح به دلیل اثرات زیان‌بار بر طبیعت و محدود بودن ذخایر این منطقه و همچنین پایین بودن عیار مس اعلام کرده‌اند.»

سیدعباس‌ هاشمی یادآور می‌شود: «منطقه علی‌آباد شهرستان تفت به دلیل  موقعیت بالادستی و ییلاقی خود منبع تامین آب سفره‌های زیرزمینی در دشت یزد، اردکان و باغ‌ها و اراضی کشاورزی پایین دست است و به گفته برخی صاحبنظران این معدن با توجه به موقعیت منطقه می‌تواند سبب آلودگی آب‌ها و منابع زیست‌محیطی شود.»

اما محمدعلی اسماعیلی، رئیس شورای اسلامی شهر تفت نظر مخالفی در این باره دارد. وی با ابراز خشنودی از کارهای اجرایی معدن مس می‌گوید: «اکثر طرح‌های معدن همراه با مشکلات زیست‌محیطی خواهد بود اما با توجه به اینکه این طرح، طرح اشتغال‌زایی خواهد بود می‌تواند برای مردم منطقه نوید بخش روزهای خوشی باشد، هر چند لازم است تبعات منفی آن را به حداقل رساند.»

سیدحسین موسوی، معاون اداره منابع طبیعی استان یزد نیز در این باره توضیح می‌دهد: «در دوره دوم سفر هیات دولت تامین زیرساخت‌ها و ساز و کار اجرایی طرح معدن مس علی‌آباد تصویب شد، که در همان زمان با مخالفت مدیر وقت سازمان محیط زیست روبه‌رو شد. به همین دلیل هنوز برای بهره‌برداری از این معدن اعلام رسمی نشده است.»

وی با اعلام اینکه دریافت مجوز از سازمان حفاظت محیط‌زیست برای بهره‌برداری از معدن الزامی است تصریح می‌کند: « در یک نشست مشترک بین سازمان محیط زیست و صنایع و معادن موضوع بهره‌برداری از این معدن ارزیابی می‌شود و درصورت ادامه اختلافات بین این دو سازمان نظر رئیس جمهور اعمال خواهد شد.»

استخراج معدن منطقی است

رئیس دانشکده معدن و متالورژی دانشکده یزد نیز در این باره می‌گوید:« با توجه به عملیات اکتشافی و معدنی و بررسی‌های انجام گرفته در منطقه مشخص شده بهره‌برداری از معادن مس علی‌آباد و دره زرشک کاملا مقرون به صرفه است و باعث رونق اقتصادی و اشتغال زایی می‌شود.»

عبدالحمید انصاری معتقد است که اجرای طرح‌های معدنی در همه دنیا با مشکلاتی از جمله مشکلات زیست‌محیطی همراه است اما راه حل‌های علمی برای به حداقل رساندن این مشکلات وجود دارد که با مطالعه جامع و دقیق باید مورد توجه جدی قرار گیرد.وی خاطرنشان می‌کند: «عیار حد اقتصادی کانسارهای مس پورفیری در دنیا حدود 2/0 درصد است در حالی‌که طبق بررسی‌ها در منطقه علی‌آباد متوسط عیار مس در حدود 1/0 درصد است و با در نظر گرفتن این موضوع که حجم باطله برداری از این معادن بسیار پایین است استخراج از این معدن منطقی به‌نظر می‌رسد.»

به گفته وی معدن علی‌آباد یکی از ذخایر طبیعی و خدادادی است که باید از آن بهره‌برداری شود اما نمی‌توان وضعیت زیست‌محیطی منطقه و آسیب‌های ناشی از آن را نادیده گرفت.

کمک کنیم تا زمین بماند

کمک کنیم تا زمین بماند

زیست‌بوم- گروه دانش:
کارشناسان در سال ۱۹۷۰ ادعا کردند که مواد شیمیایی مصنوعی به نام‌های کلروفلوروکربن‌ها (CFCs) موجب تخریب لایه اوزون استراتوسفری زمین می‌شوند.

در دهه ۱۹۸۰، کارشناسان گزارش دادند که در بهار هر سال حفره‌ای در لایه ازن قطب جنوب ایجاد می‌شود.

روند کاهش این لایه تا سال ۱۹۹۰ بسیار شدید بوده و حفره ایجاد شده در آن در این مقطع زمانی از لحاظ اندازه بسیار گسترده شده بود (البته منظور از حفره باریک شدن ضخامت لایه ازن است).

وقتی نفت تمام شد...

وقتی نفت تمام شد...

تحقیق‌و‌ تولید- برنامه‌ریزی برای دوران پایان نفت که به سرعت فرا می‌رسد، به این معنی است که ما می‌پذیریم باید به جای یافتن یک راه حل بزرگ، به چندین راه حل جزئی متوسل شویم.

این به معنای پذیرفتن این نکته است که کارهایی هست که فقط نفت می‌تواند بکند. این همچنین بدان معناست که ما باید فهرستی از نیازهای اساسی خود نیز فراهم آوریم و احتمالاً مصارف دارو‌سازی‌ و کشاورزی در صدر این فهرست قرار خواهد گرفت.

بوم‌شناسی یا اکولوژی

نقشه جهانی اکوسیستم های زیست کره

معرفی رشتع منابع طبیعی و ابخیز داری

منابع طبیعی به مجموعه مواهب و ثروت‌های خدادادی اطلاق می‌شود که به رایگان در اختیار بشر قرار گرفته است. انسان از روزگاران اولیه خلقت در عرصه‌های منابع طبیعی زندگی کرده و از منابع آن اعم از آب، گیاهان، حیات وحش، آبزیان و  . . . به طرق مختلف استفاده می‌برده است. افزایش سطح دانش بشری و در راستای آن افزایش جمعیت در کنار مسائل سیاسی موجب شد تا دولت‌ها در جهت دستیابی به منابع بیشتر و افزایش درآمد ملی به بهره‌برداری از منابع طبیعی روی آورند. این بهره‌برداری که در بسیاری مواقع بدون در نظر داشتن جنبه‌های اکولوژیکی صورت گرفته است، نتیجه‌ای جز تخریب عرصه‌های منابع طبیعی درپی نداشته است.