تنها ژئوپارک ایران در آستانه حذف از فهرست جهانی

هد‌ف اصلی ژئوپارک‌ها حفظ میراث زمین شناسی است

محیط زیست > شهری  - تنها ژئوپارک ثبت شد‌ه د‌ر فهرست ژئوپارک‌های جهانی کشور که سال 2006 به فهرست جهانی ژئوپارک‌های یونسکو به‌ثبت رسید‌ه بود‌ د‌ر آستانه حذف از فهرست ژئوپارک‌های جهانی قرار د‌ارد‌.

 رئیس اد‌اره ژئوپارک جهانی قشم اوایل مرد‌اد‌ماه اعلام کرد‌ه بود‌ که ژئوپارک جهانی قشم برای گرفتن کارت سبز و ماند‌گاری د‌ر شبکه جهانی ژئوپارک‌ها تا اسفند‌ماه همین سال فرصت د‌ارد‌ تا ارزیابی مجد‌د‌ کارشناسان یونسکو را به نفع خود‌ تمام کند‌. ژئوپارک قشم اکنون د‌ر آستانه بررسی مجد‌د‌ کارشناسان جهانی برای د‌ریافت کارت سبز قرار د‌ارد.

پیش‌تر کارشناسان یونسکو د‌ر بررسی 4 ساله خود‌ از ژئوپارک جهانی قشم به‌د‌لیل وجود‌ برخی نواقص با ارائه کارت زرد‌ هشد‌ار د‌اد‌ه بود‌ند.‌ یک کارشناس مناطق آزاد‌ قشم گفت: ژئوپارک قشم د‌ر اسفند‌ماه 88 بررسی مجد‌د‌ شد‌ه بود‌ که به‌د‌لیل نواقص، کارت زرد‌ گرفت. وی با اشاره به اقد‌اماتی که می‌بایست پس از قرار گرفتن ژئوپارک‌ها د‌ر فهرست جهانی انجام شود‌، افزود‌: ایجاد‌ توسعه پاید‌ار اقتصاد‌ی با رواج ژئوتوریسم، مد‌یریت منسجم، ایجاد‌ زیرساخت‌های مناسب و آموزش و توسعه علمی از جمله موضوعات اصلی د‌ر ماند‌گاری ژئوپارک‌ها د‌ر فهرست جهانی است. کارشناس ژئوپارک جهانی قشم گفت:

هد‌ف اصلی ژئوپارک‌ها حفظ میراث زمین شناسی است که اگر نتواند‌ از ارزیابی‌ها موفق بیرون بیاید‌ د‌یگر قاد‌ر به ماند‌ن د‌ر فهرست جهانی نخواهد‌ بود‌. وی افزود‌: با خروج ژئوپارک قشم از فهرست جهانی د‌ر مرحله نخست حیثیت بین‌المللی کشور مورد‌ خد‌شه واقع می‌شود‌ و گرد‌شگر این بخش از د‌ست می‌رود‌.

این کارشناس ژئوپارک‌ها د‌ر پایان با اشاره به نیاز ژئوپارک قشم به اقد‌امات پایه‌ای و زیربنایی، احتمال ماند‌گاری تنها ژئوپارک جهانی کشور د‌ر فهرست جهانی ژئوپارک‌ها را د‌ر بررسی مجد‌د‌ کارشناسان یونسکو اند‌ک خواند‌.

بطری‌های سخن‌گو

محیط زیست > فجایع  - آوا زمانی: این بطری‏‌ها حرف می‌‏زنند؛ شبیه ما آدم‏‌ها درست شده‏اند و در نگاه اول رنگین و زیبا هستند.

اما فقط همین؟! صحبت این بطری با من و توست. ما که هر روز بیشتر از دیروز به زمین آسیب می‌‏رسانیم و با انواع زباله‏‌ها آن را پیر، فرسوده و زشت‏ می‌‏کنیم. تلاش ۴۰۰ ساعته یک گروه پنج نفره در لندن، آدم‏های از جنس بطری‏های پلاستیکی است که هر روز و هر روز هر یک از ما در گوشه و کنار این دنیای پهناور آنها را تولید می‌‏کنیم و از کنارشان رد می‌‏شویم. شاید با دیدن این آدم‌های پلاستیکی کمی به خودمان بیاییم و نگاهی دوباره به زمینمان بیندازیم.

یک خانواده به طور میانگین ۸۲۷ بطری پلاستیکی مصرف می‌‏کند. سایر ظروف یک بار مصرف، کیسه‏های زباله و صد‌ها وسیله دیگر را هم به آن اضافه کنیم، می‌‏بینیم که سهم هر یک از ما در آلوده کردن محیط‏زیست اطرافمان بسیار زیاد است. ماده اصلی پلاستیک مواد نفتی است و بیش از هزاران نوع پلاستیک‏ با کاربرد‏های متفاوت وجود دارد. هزینه ساخت وسایل پلاستیکی چون در بسیاری موارد ارزان‏‌تر از مواد دیگر است مورد توجه تولیدکنندگان قرار می‌‏گیرد.

اما این موضوع سبب شده که مخترعان و دوستداران محیط‏زیست در پی یافتن راهی باشند که مواد دیگری را جایگزین پلاستیک کنند، چرا که محیط اطرافمان را پلاستیک دارد فرا می‌‏گیرد و این مسئله تأثیر وحشتناکی روی محیط‏زیست می‌‏گذارد.

با این‌که تا به حال روش ساخت پلاستیک تغییرات زیادی کرده است، اما هنوز بشر نتوانسته با تولید انبوه این ماده در دنیا مبارزه جدی کند. جایگزین‏‌ها هم هنوز نتوانسته‌اند با پلاستیک رقابت کنند. مثلاً چند سال پیش یک نوع پلاستیک با پوست پرتقال و دی اکسیدکربن ساخته شد و دانشمندان را امیدوار کرد که راهی برای تهیه پلیمر کم ضررتری پیدا کنند. یا این‌که مشتقات گیاهی به بازار آمدند و جای بعضی ظروف پلاستیکی را گرفتند. با وجود این همچنان روزانه حجم عظیمی پلاستیک تولید می‌‏شود که زمینمان را بیش از پیش آلوده می‌‏کند.

فکرش را بکنید: هر تکه پلاستیک ۳۰۰ تا ۵۰۰ سال طول می‌‏کشد تا تجزیه شود؛ حالا شما در خانه‏تان هر روز چه قدر از مواد پلاستیکی استفاده می‌‏کنید و آنها را دور می‌‏ریزید؟ با یک حساب سرانگشتی هر روز چه قدر به محیط‏زیست آسیب وارد می‌‏کنید؟!

فرش زباله در جنگل

سرسبزی و جذابیت مازندران چند سالی است طعمه هیولایی به نام زباله شده است.

زباله همانند موریانه‌ای به جان و تن جنگل و محیط زیبای مازندران افتاده و از درون، آن را می‌خورد. این معضل بزرگ اگرچه در تمام طول سال وجود دارد و مردم و مسئولین استان را به چالش می‌طلبد اما فصل تابستان و افزایش ورود و حضور گردشگران از تمام نقاط کشور به تشدید این معضل کمک می‌کند.

براساس آمارهای رسمی و غیررسمی سالانه در حدود یک‌میلیون و 500هزار تن زباله در استان مازندران تولید می‌شود که بخش اعظم آن به ناچار درون جنگل‌های سرسبز دفن می‌شود. مسئله دفن این میزان زباله در مازندران مشکلی که پس از گذشت سال‌ها همچنان مسئولان ارشد استان را در چگونگی دفع بهداشتی، سوزاندن، گرفتن انرژی برق و ساخت کارخانه کمپوست سردر‌گم نگهداشته و این طلای کثیف را بلای جان طبیعت کرده است.

مشکل از جایی ناشی می‌شود که بیشتر مناطق این استان از شمال به دریا و از جنوب به جنگل در فاصله بسیار کم وصل می‌شوند و سطح خاک این مناطق بسیار مرطوب و جلگه‌ای است به همین علت جایی برای دفن زباله‌ها باقی نمی‌ماند و باید از مناطق جنگلی استفاده کرد. از طرفی انباشت زباله‌های ‌تر در این مناطق موجب می‌شود شیرآبه تولید و به سطح رودخانه‌ها و سفره‌های آب زیر‌زمینی وارد شود و تعفن آزاردهنده‌ای را به‌دنبال داشته باشد.

به گفته استاندار مازندران مسئله زباله یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مسئولان و مردم استان است چراکه انباشت زباله مشکلات و معضلات فراوانی را برای مردم و محیط‌زیست ایجاد کرده‌است.

طاهایی با اشاره به آغاز مسافرت‌های تابستانی به این استان گفت:
در حالی که ورود میلیونی مسافران به این استان موجبات رونق اقتصادی را فراهم می‌آورد به حادتر شدن معضل زباله در مازندران نیز می‌انجامد.

وی اضافه کرد با بهره‌گیری از امکانات و تجهیزات و دانش روز می‌توان این معضل را بر طرف کرد و از این طلای کثیف بهره‌های مناسب برد.

معاون محیط‌زیست انسانی مازندران هم به همشهری می‌گوید: وضعیت دفع زباله در مازندران در حالت بحران قرار دارد.
محمود علی رکنی می‌افزاید: در مازندران روزانه 3150‌تن زباله تولید می‌شود که از این میزان 1450‌تن زباله‌های روستایی و 1700‌تن زباله‌های شهری است.

وی با بیان اینکه ‌80درصد زباله‌های استان‌های شمالی شامل مواد فساد‌پذیر است ادامه می‌دهد با رونق گرفتن صنعت کمپوست‌سازی‌ می‌توان به خوبی از آن بهره گرفت.

وی یکی از عوارض انباشت زباله در جنگل را افزایش حشرات و بروز آلودگی در محیط‌زیست می‌داند و می‌گوید جانورانی نظیر گوزن و آهو ممکن است از زباله تغذیه کنند که نتیجه آن تجمع مواد سمی در کبد جانور است که ممکن است این جانوران را با خطر انقراض قرار دهد.

رکنی اصلاح الگوی مصرف از طریق آموزش و تنویر افکار‌عمومی در راستای کاهش سرانه زباله تولیدی، تسریع در اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا در کلیه شهرهای استان جهت کاهش حجم زباله تولیدی و استفاده مجدد از مواد قابل باز‌یافت، اتخاذ راهکارهای مناسب از سوی عوامل و ارگان‌های اجرایی، مدیریت پسماند جهت جلوگیری از دپوی زباله در مکان‌های غیرمجاز (حاشیه و حریم راه‌ها و رود‌خانه‌ها) و ایجاد تسهیلات ویژه برای سرمایه‌گذاری در احداث کارخانه‌های بازیافتی را از‌جمله راهکارهای مدیریت جمع‌آوری، حمل و دفع بهداشتی زباله می‌داند.

هر‌چند موضوع رها‌سازی‌ زباله‌ها به‌طور کاملا غیربهداشتی در عرصه‌های طبیعی موضوع جدیدی نیست به‌ویژه آنکه هر روز شاهد فاجعه جدیدتری در این زمینه هستیم، رهاسازی فاضلاب و ریختن زباله در این عرصه‌ها و نفوذ آن به داخل آب، نهر و رودخانه‌های منطقه نیز سلامت محیط‌زیست جامعه انسانی و حیات وحش را با مشکلات جدی مواجه خواهد کرد.

استان‌های شمالی کشور همواره به‌دلیل دارا بودن طبیعتی زیبا انتخاب اول بسیاری از هموطنان برای سفر هستند همنشینی کوه، جنگل و دریا به‌گونه‌ای است که مازندران را به بهشت روی زمین تبدیل کرده و همین ویژگی شرایطی را فراهم آورده تا در تمام فصول سال این استان میزبان هموطنان از گوشه و کنار کشور باشد. ورود میلیونی مسافران در طول سال به این استان شمالی و متعاقب آن تولید زباله در حد بسیار انبوه، عدم‌جمع‌آوری به موقع، دفع غیربهداشتی آنها و در نهایت انباشت زباله در سواحل و مراتع و عرصه‌های جنگلی موجب شده تا شرایط زیست‌محیطی استان‌های شمالی با تهدید جدی روبه‌رو شود.

به گفته مسئولان محیط‌زیست معضل زباله و پسماند پس از ترک مناطق توسط مسافران و گردشگران بیشتر نمایان می‌شود. آمارها نشان می‌دهد در مازندران روزانه بیش از 3هزار‌تن زباله تولید می‌شود این در حالی است که متوسط تولید زباله در سراسر کشور 45هزار تن است بر این اساس سهم هر‌فرد در تولید زباله در مازندران بین 700تا750گرم است. این در حالی است که در مازندران فقط 7درصد زباله مدیریت می‌شود و مابقی زباله تولیدی استان تلنبار می‌شود در حالی که می‌تواند در خدمت حیات بشری باشد، برای انسان خطر‌زا و خطرآفرین می‌شود.75درصد زباله استان مازندران از نوع‌تر است و تنها 20تا25‌درصد زباله‌ها خشک است که باید با فرهنگ‌سازی‌ در این زمینه الگوی مصرف نیز تغییر یابد و زباله‌های تر کمتر شود.

در حال حاضر بیش از 90‌درصد محل‌های رهاسازی فاضلاب‌ها و تخلیه زباله‌ها در شهرهای شمالی کشور در جنگل‌های باستانی هیرکانی و میراث‌طبیعی دنیا قرار دارد به‌طوری که انباشت زباله بدون هیچ‌گونه عمل جداسازی از مبداء در داخل و حاشیه‌های جنگل و در بهترین مکان‌های توریستی و طبیعی و نزدیک به مراکز مسکونی شهری یا روستایی با ارزان‌ترین هزینه انجام می‌شود.
کارشناسان منشأ بسیاری از بیماری‌های ناعلاج در این مناطق را آلودگی آب‌های زیر‌زمینی و چرای دام در مراتع آلوده به شیرآبه زباله می‌دانند. به گفته همین کارشناسان یکی از مهم‌ترین عوامل تخریب عرصه‌های جنگلی تخلیه و دفن غیر‌اصولی زباله و فاضلاب در این عرصه‌هاست.

اگر چه در این استان خبر از ساخت کارخانه‌های کمپوست در بسیاری از شهرها داده می‌شود اما همچنان مازندران با انباشت زباله در تمام نقاط خود مواجه است و چنانچه این وضعیت ادامه یابد دیگر زیبایی جنگل، کوه و دریا در این استان به چشم نخواهد آمد.به گفته کارشناسان محیط‌زیست ایجاد کارخانه‌های کمپوست یکی از روش‌های بازیافت زباله است که مراحل تفکیک زباله و تبدیل شدن به مواد آلی را شامل می‌شود و با فرهنگ جداسازی زباله ارتباط مستقیم دارد.

همین کارشناسان معتقدند که نفوذ شیرآبه‌های ناشی از زباله به سفره‌های زیر‌زمینی که آب شرب شهروندان را تأمین می‌کند به‌مراتب خطرناکتر از فاضلاب است. گفتنی است در استان مازندران به‌طور تقریبی روزانه بیش از 753هزار لیتر شیرآبه تولید می‌شود.

برای رفع مشکلات، زباله‌ها باید ساماندهی شود و در این زمینه با اعمال مدیریت اصولی نسبت به دفع صحیح آن اقدام شود و در جهت بازیافت و استفاده از زباله اقدام شود که ضمن کسب درآمد‌های اقتصادی از محل بازیافت، از ایجاد آلودگی ناشی از شیرآبه‌ها و آلودگی‌های چشم‌انداز طبیعی که زمینه گردشگری است جلوگیری به عمل‌ آید.

به‌نظر می‌رسد برای رسیدن به نقطه مطلوب در این زمینه باید اراده جدی و همگانی برای کنترل و نجات محیط‌زیست مازندران از این بلیه به‌وجود آید.

ساحل خزر زباله دان شده است

فکر کن خسته از دود و دم و ترافیک آزاردهنده تهران، فرار کرده‌ای و رفته‌ای به دامن سبز طبیعت مازندران و سواحل زیبای دریای خزر برای تفریح و تفرج؛ آن وقت درست زمانی که از یکی از کوچه‌های منتهی به ساحل دریا در وسط شهر محمود‌آباد وارد ساحل می‌شوی، با صحنه‌ای مواجه شوی که هیچ‌وقت به خیالت‌هم خطور نمی‌کرده است؛ انباشت زباله در ساحل دریا آن هم درست وسط شهر!

درست است که استان مازندران و 2استان دیگر شمالی یعنی گیلان و گلستان مشکل دفن زباله دارند اما تا گذرت به این منطقه‌ها نیفتد نمی‌توانی به عمق فاجعه پی ببری. به راستی با کدام سیستم مدیریت شهری و با کدام استدلال، ساحل دریا را ابتدا آزاد‌سازی‌ کرده و بعد به محل دپوی زباله اختصاص می‌دهند؟ آیا وزارت بهداشت و سازمان محیط‌زیست از این معضل آگاهی دارند و
دم بر نمی‌آورند؟ شهرداری، فرمانداری و شورای شهر محمودآباد چرا اجازه داده‌اند در این محل آن هم در وسط شهر و در بافتی مسکونی و منطقه‌ای توریستی چنین فاجعه زیست‌محیطی شکل بگیرد؟بگذریم از اینکه برخی شهروندان و مسافران نیز زباله‌های خود را به بیرون پرتاب می‌کنند که کار بسیار ناشایست و غیرقابل قبولی است اما کوه زباله در محل مذکور نه به وسیله مسافران یا شهروندان به وجود آمده که عامدانه و آگاهانه از سوی شهرداری محمود‌آباد ایجاد شده است.در تابلویی که به امضای فرماندار شهرستان محمود آباد در محل مذکور نصب شده به صراحت ذکر شده است: «در راستای دستورات ریاست محترم جمهوری و ماده 63 قانون برنامه چهارم توسعه کشور، این منطقه به مقدار 3000مترمربع توسط شهرداری آزاد شده تا مورد استفاده عموم شهروندان قرار گیرد.

زباله، جنگل و ساحل شمال را اشغال کرد

ارزشمندترین مناطق زیست‌محیطی شمال کشور زیر زباله‌ها دفن می‌شوند.

گزارش خبرنگاران همشهری از مناطق شمالی کشور حاکی است علاوه بر دپوی پرحجم زباله در جنگل‌ها، سواحل دریای خزر نیز که پیش‌تر اعلام شده بود برای گردشگران آزادسازی شده با انباشت زباله مواجه شده است. براساس گزارش‌ها، درمناطق جنگلی شمال کشور در استان مازندران سالانه نزدیک به یک‌میلیون و 500هزار تن زباله تولید می‌شود که بخش اعظم آن درون جنگل‌های سرسبز دفن می‌شود.

تصاویر منتشر شده از رهاسازی زباله‌ها در جنگل‌های سرسبز شمال کشور پیش از این نیز در سطحی وسیع منتشر شده بود ولی آنطور که معاون محیط‌زیست انسانی مازندران به همشهری گفته است، دفن زباله در مازندران در وضعیت بحران قرار دارد. سهم تولید روزانه زباله در استان مازندران 3150 تن است که 1400 تن از این میزان زباله مربوط به زباله‌های روستایی و 1700 تن از آن سهم زباله‌های شهری است.

نفوذ شیرابه‌های ناشی از زباله‌های رهاشده یا دفن شده در جنگل‌های استان مازندران به سفره‌های آب زیرزمینی منطقه که در بسیاری مناطق به‌عنوان آب شرب استفاده می‌شود، تلفات حیوانی در گونه‌های گوزن و آهو به‌دلیل تغذیه از زباله‌ها و اثرات سوء زیست‌محیطی از پیامدهای دفن زباله و رهاسازی آن در جنگل‌های شمالی کشور در سطح وسیع اعلام شده است.

استاندار مازندران به همشهری گفت: انباشت زباله‌ها مشکلات و معضلات فراوانی برای مردم و محیط‌زیست ایجاد کرده است. مشاهدات خبرنگار همشهری از سواحل خزر در استان مازندران نیز از انباشت زباله‌ها در این سواحل خبر می‌دهد. همچنین این مشاهدات در محمود آباد بیانگر دپوی گسترده زباله در ساحل دریاست. دپوی پرحجم زباله در سواحل مازندران که برای نخستین بار در کشور اعلام می‌شود علاوه بر نفوذ شیرابه‌ها به آب دریا منجر به تلفات وسیع در میان آبزیان و همچنین شیوع بیماری در میان شهروندان شمال کشور می‌شود.

رهاسازی، انباشت و دفن زباله در سواحل از جمله موضوعات مورد توجه دیده‌بانان محیط‌زیست در ایران است.برآوردهای جهانی نشان می‌دهد که دست‌کم هر سال 100هزار پرنده، وال، سیل و لاک‌پشت دریایی تنها به‌دلیل خوردن اشتباه کیسه‌های نایلونی به جای ژله ماهی‌ها دچار مرگ و رنج ناشی از وجود نایلون‌ها در اندام‌های درونی خود می‌شوند. این جدای از آسیبی است که زباله‌های راه یافته به دریاها به جوامع انسانی وارد می‌کند.

پرداخت حق‌الکشف جرایم زیست محیطی به مخبران محلی

با تقدیم لایحه‌ای از سوی رییس‌جمهور به مجلس محقق می‌شود؛

لایحه "اصلاح قانون نحوه جبران زحمات و خسارات کارکنان سازمان حفاظت محیط زیست در ارتباط با جرایم زیست محیطی"با هدف ایجاد انگیزه برای همکاری مخبران محلی در شناسایی و اعلام جرایم زیست محیطی از سوی رییس‌جمهور تقدیم مجلس شد.

لایحه "اصلاح قانون نحوه جبران زحمات و خسارات کارکنان سازمان حفاظت محیط زیست در ارتباط با جرایم زیست محیطی"که بنا به پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست در هیات وزیران به تصویب رسیده، تقدیم مجلس شد.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت،در مقدمه توجیهی این لایحه آمده است: نظر به این که قانون نحوه جبران زحمات و خسارات کارکنان سازمان حفاظت محیط زیست در ارتباط با جرایم زیست محیطی- مصوب 1384- پرداخت حق الکشف ناشی از جرایم زیست محیطی را محدود به کارکنان سازمان کرده است و با گذشت پنج سال از اجرای قانون مذکور، سازمان یاد شده با مشکلات زیادی در اجرای ماموریت حفاظت از مناطق تحت مدیریت خود از جمله نبود انگیزه همکاری مخبران محلی در شناسایی و اعلام جرایم زیست محیطی روبرو شده است، لذا به منظور رفع مشکل یاد شده، این لایحه برای طی تشریفات قانونی تقدیم مجلس می‌شود.

بر اساس ماده واحده این لایحه، متن "پرداخت از محل اعتبارات این قانون به مخبران با تشخیص سازمان حفاظت محیط زیست بلامانع است"به عنوان تبصره(1) به قانون یاد شده الحاق و عنوان تبصره به تبصره(2) اصلاح می‌شود.

هشدار نسبت به نابودی مرجان‌های خلیج‌فارس

محیط زیست > فجایع  - درحالی‌که شعار امسال روز محیط‌زیست منطقه خلیج‌فارس و دریای عمان (راپمی) «وخامت آبسنگ‌های مرجانی» است، گزارش‌های دریافتی حاکی است حجم قابل توجهی از مرجان‌های منطقه به‌دلیل تغییرات آب و هوایی و افزایش درجه حرارت در کنار فعالیت‌های انسانی در معرض نابودی قرار گرفته است.

در همین ارتباط دکتر سیدمحمد باقر نبوی، معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به اینکه حفاظت فیزیکی از سواحل، مهم‌ترین عامل امرار معاش مردم ساحل‌نشین دنیا به حساب می‌آید، گفت: صخره‌های مرجانی پناهگاه بسیاری از ماهیان است به شکلی که صید حدود 50 درصد ماهی‌های تجاری مانند هامور، سنگسر، سرخوماهیان در مناطق مرجانی انجام می‌شود، از سوی دیگر بسیاری از ماهیان تجاری مراحل لاروی خود را در مناطق مرجانی سپری می‌کنند.

وی تغییرات درجه حرارت آب به‌ویژه افزایش درجه حرارت آب در منطقه خلیج‌فارس را مهم‌ترین عامل مرگ و میر مرجان‌ها دانست و گفت: در عین حال ساخت‌وسازهای ساحلی کنترل‌نشده و ناپایدار مانند خشک کردن دریا، خاکبرداری در ساحل، تغییرات فیزیکی خط ساحلی، ایجاد کانال‌های مختلف، ساخت بندر و اسکله، افزایش طول باند پروازی مثلا در جزیره خارک، ایجاد تاسیسات ساحلی مانند طرح متانول خارک و عسلویه و لایروبی در دریا برای تامین کانال دسترسی به بنادر، عمق نامناسب شناورها، ساخت‌وسازها و طرح‌های توسعه در سواحل نیز از دیگر عوامل تهدید مرجان‌هاست.

به گفته وی، فعالیت‌های صید و صیادی شامل صید ماهی‌های تزئینی در مناطق مرجانی به شکل صید ماهیان مرجانی با برهم زدن تعادل زیستگاه و لنگراندازی قایق‌های صیادی، صید ماهی‌های تجاری در مناطق مرجانی با استفاده از گرگور و لنگراندازی، توراندازی در مناطق مرجانی، کندن و قاچاق مرجان‌ها برای آکواریوم‌سازان، گردشگری ناپایدار، ورود آلودگی‌ها و افزایش کدورت شامل لایروبی، ساخت‌وساز ساحلی و خشک کردن دریا در کنار احداث جزایر مصنوعی در امارات از دیگر عوامل اصلی تخریب مرجان‌هاست.

معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست افزایش کدورت را یکی از عوامل جدی تخریب مرجان‌ها دانست و گفت: کنترل لحظه‌ای میزان کدورت آب در ساخت و سازهای ساحلی اخیرا در برخی کشورهای منطقه مانند قطر مدنظر قرار گرفته است و سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز برای نخستین‌بار در کشور در طرح توسعه بندر شهید بهشتی چابهار و احداث دایک آن با نصب دستگاه‌های سنجش میزان کدورت آب را به‌صورت لحظه‌ای تحت کنترل قرار داد به شکلی که زمانی که میزان کدورت از حد تحمل مرجان‌ها بیشتر می‌شد عملیات را تا کاهش کدورت متوقف می‌کرد.معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: درصورتی که هرچه سریع‌تر اقدام عاجلی در این خصوص توسط تمامی کشورهای ساحلی خلیج‌فارس صورت نگیرد شاهد نابودی مرجان‌های این منطقه خواهیم بود.

فناوری سبز و گرمایش جهانی

محیط زیست > گرمایش جهانی  - آرش نهاوندی:
تا اوایل سده بیستم میلادی به‌دلیل پایین‌بودن تعداد کارخانه‌های آلاینده در جهان و استفاده از اسب و درشکه و استفاده بسیار کم یا ناچیز از سوخت‌های فسیلی و پایین بودن میزان جمعیت جهان نسبت به عصر حاضر، دمای هوا در شرایط متعادلی قرار داشت و وضعیت بارش در فصول پربارش سال مناسب بود و تغییرات جوی و اقلیمی و حوادث مخرب و مرگباری نظیر سونامی و زلزله کمتر از عصر حاضر در دنیا به‌وقوع می‌پیوست.

اما در سده بیستم اوضاع به گونه‌ای دیگر رقم خورد. افزایش کارخانه‌ها و از میان بردن فضای سبز جنگل‌ها به بهانه استفاده از چوب درختان برای کارخانه‌های کاغذ‌سازی،‌ عدم اجماع جهانی بر سر رعایت مفاد پروتکل کیوتو، افزایش میزان صنایع آلاینده محیط‌زیست در سراسر جهان و عدم پایبندی آمریکا و تعداد دیگری از کشورهای صنعتی به کاهش میزان آلایندگی صنایع خود، همه و همه سبب بروز پدیده‌ای نوین به نام گرمایش جهانی شده است.البته طی دهه‌های اخیر دولت‌ها گام‌هایی در این زمینه برداشته و برای کم‌کردن تأثیر عوامل مخرب بر محیط‌زیست، قوانین جدیدی وضع کرده‌اند.

تمرکز فناوری اطلاعات سبز یا رایانش سبز بر استفاده از منابع رایانشی به شیوه‌هایی کارآمدتر است. فناوری اطلاعات سبز حوزه عمل خود را از تولیدکنندگان محصولات دوستدار محیط زیست شروع می‌کند و تا ترغیب واحدهای فناوری اطلاعات به انتخاب گزینه‌های دوستانه‌تری چون مجازی‌سازی، مدیریت انرژی مصرفی و بازیافت ضایعات ادامه می‌دهد. اخیرا برخی از دولت‌ها نیز قوانینی برای زدن مهر سبز به مراکز داده وضع کرده‌اند. معیارهای اصلی این قوانین عبارت‌اند از: به‌کارگیری موادی که منجر به تولید کمتر گازهای گلخانه‌ای ‌شود، بازیافت بیشتر، استفاده از انرژی‌های جایگزین مانند باد و خورشید و دیگر فناوری‌های سبز.

تمرکز بر فناوری اطلاعات سبز منجر به معرفی ایده‌های جدیدی در مورد فناوری و شیوه‌های استفاده از آن در فعالیت‌های روزمره‌ می‌شود که عمدتا مربوط به کاهش ضایعات و هزینه‌های آن است. اصول اساسی این معادله را می‌توان به قرار زیر خلاصه کرد:

1 - کاهش مصرف انرژی یا سوخت به معنی استفاده از کامپیوترها و تجهیزات کم‌مصرف‌تر، به‌کارگیری سرورهای کمتر اما کارآمدتر و استفاده از منابع انرژی دوستدار محیط‌زیست.

2 - کاهش دوباره‌کاری. دوباره‌کاری به کاغذبازی و ایجاد و گردش داده‌های بیشتری منجر می‌شود. تنها با خلاصه و مفید کردن فرایندها می‌توان ضایعات را کمتر و بهره‌وری را بیشتر کرد.

3 - بازیافت. برای مثال بسیاری از تولیدکنندگان تونر چاپگر برنامه‌های خوبی برای بازیافت تونر اجرا کرده‌اند و گاهی حتی هزینه پست را هم می‌پردازند. شرکت‌هایی هم هستند که سخت‌افزارهای مستعمل کامپیوتر را بازیافت می‌کنند.

4 - بیشینه‌سازی استفاده از سرور و مجازی‌سازی یکی از اصلی‌ترین فناوری‌های این رده است. مجازی‌سازی امکان تجزیه یک سرور بزرگ و قدرتمند را به چندین سرور مجازی کوچک‌تر فراهم می‌کند.

وقتی بحث بر سر فناوری اطلاعات سبز است، برای کاهش ضربه به محیط‌زیست 2راهبرد اصلی مطرح می‌شود:
ابتدا حذف و سپس جایگزینی؛ راهبرد اول ناظر به حذف یک وظیفه، کارکرد یا فرایند برای کاهش اثر مخرب آن است. درصورتی که این راهبرد امکان‌پذیر نباشد، جایگزینی آن با مشابه کم‌اثرتر دیگر گزینه قابل طرح است.

به منظور آشنایی با تعدادی از فناوری‌های جدید دوستدار محیط‌زیست و جایگزین لوازم و دستگاه‌های پرمصرف‌تر به بررسی تعدادی از آنها می‌پردازیم.

مانیتور دوستدار محیط‌زیست

مانیتور سامسونگ با کنتراست دینامیک 50000:1 که بالاترین میزان کنتراست در میان مانیتورهای موجود است، عرضه می‌شود. دستیابی به چنین نسبت کنتراستی به کمک تنظیم خودکار میزان نور صفحه نسبت به نوع تصویر مورد نمایش امکان‌پذیر شده است. این مانیتور 22اینچ از امکانات خاص دیگری همچون رزولوشن‌پلاس بهره می‌برد که به کاربر اجازه می‌دهد رزولوشن صفحه را تا 1920× 1200 بالا ببرد.

قاب شیشه مانند این مانیتور، تلفیقی زیبا و متمایز از رنگ‌های مشکی و قرمز است. استفاده از فناوری تزریق دوگانه سبب شده این طراحی بدون استفاده از رنگ‌های اسپری که دارای ترکیبات فرار مضر برای سلامت هستند انجام شود. همچنین به سبب استفاده از مواد برگشت‌پذیر به طبیعت، این محصول در رده محصولات ( Eco Friendly) سازگار با محیط‌زیست قرار می‌گیرد. این دستگاه از نظر پایین بودن مصرف برق نیز مقرون به صرفه‌تر از سایر محصولات بازار است به‌طوری که در زمان استند بای تنها 0/3وات برق مصرف می‌کند.

تلفن همراه دوستدار محیط‌زیست

یک شرکت تولیدکننده تجهیزات ورزشی، تلفن همراه دوستدار محیط‌زیستی را با گرایش به ورزش در موبایل توسعه داده است. شرکت پوما نخستین تلفن همراه خود را با همکاری شرکت ساژم وایرلس تولید کرده است.
در این خصوص رئیس پوما گفت: هدف ما از عرضه این تلفن همراه وارد کردن ارزش‌های ورزشی در سبک زندگی و فناوری‌های روز است.

این تلفن همراه که پوما‌فون نام دارد، یک تلفن همراه کاملا لمسی 2/8 اینچی است که برخلاف گوشی‌های تلفن همراه معمولی که شارژ باتری خود را از برق تامین می‌کنند، انرژی خود را از طریق یک پانل کوچک فتوولتائیک به دست می‌آورد به‌طوری که سراسر صفحه پشت این تلفن همراه یک پانل فتوولتائیک است که می‌تواند شارژ باتری را تضمین کند.

پوما‌فون مجهز به گزینه‌های ورود مستقیم به شبکه‌های اجتماعی و یک ردیاب جی.پی.اس است. این ردیاب جی.‌پی.‌اس با نرم‌افزارهایی که یک سری از فعالیت‌های ورزشی متفاوت را اندازه‌گیری می‌کنند، ارتباط برقرار می‌کند. با یک کلیک ساده، کاربر می‌تواند از طریق اتصالات Umts/Hsdpa وارد دنیای اینترنت شود.

فلش‌های کاغذی دوستدار محیط‌زیست

اما شاید عجیب‌ترین خبر مربوط به فناوری‌های دوستدار محیط‌زیست خبری باشد درباره ساخت فلش مموری‌های کاغذی.بنابر اخبار انتشار یافته، به تازگی نمونه‌ای از حافظه‌های متحرک با استفاده از کاغذ روزنامه باطله ساخته شده است که البته از حیث کارایی هیچ تفاوتی با مدل‌های پرزرق و برق فعلی ندارد. البته در نگاه نخست این فناوری دوستدار محیط‌زیست شباهت چندانی به حافظه متحرک ندارد، اما با بازکردن آن طرح اصلی حافظه متحرک پدیدار می‌شود. این حافظه جدید از 512مگابایت تا 16گیگابایت اطلاعات را در خود ذخیره می‌کند که در نوع خود جالب توجه است. با این حال متمایزترین بخش ارائه این فناوری جدید استفاده از کاغذ دورریز در ساخت آن است.

کاری که از ما ساخته است

محیط زیست > زیست‌بوم  - این روزهای جشن و شادی، روزهای ایستگاه‌های توزیع نذری، چای و شیرینی. روزهایی که وقتی بی‌هوا در خیابان راه می‌روی، یک رهگذر سینی به دست، شربتی خنک به تو تعارف می‌کند؛ شربت آب لیمو یا سکنجبین....روزهای زیبای شهر.

اما وقت غروب خورشید و شب هنگام از این روز جشن، در شهر چه باقی می‌ماند؟

باز هم تکرار؛ تکرارِ خالی بودن سطل‌های زباله کنار ایستگاه‌های نذری و تبدیل شدن خیابان و جوی آب به سطل زباله؛ آن هم چه زباله‌ای، یک بار مصرف!

خیابان و پیاده‌رو یکباره غرق در زباله می‌شوند در حالی که هم آموزه‌های دینی ما بر نظافت تأکید ویژه دارند و هم فرهنگ غنی سرزمینمان.

ایران یکی از پنج کشور اول مصرف‌کننده ظرف‌های یک بار مصرف در دنیاست.

در سال‌‌های گذشته مردم بیشتر از ظروف قابل شست‌وشو(استیل،ملامین و...) استفاده می‌کردند، اما با افزایش تولید ظروف یک بار مصرف پلاستیکی،راحتی استفاده و قیمت پایین، استفاده از ظرف‌های یک بار مصرف آن‌قدر بالا رفت که حالا به عنوان یک معضل قابل طرح است.

حالا پنج هزار کارخانه و کارگاه تولید ظروف یک‌بار مصرف در کشور فعالیت می‌کنند، این در حالی است که تنها 300 کارخانه از این تعداد، مجوز تولید این ظروف را دارند!

نمی‌دانم شما به این تصاویر دقت کرده‌اید؟ تصویرهایی که چشم شما می‌بینند. همین سطل‌های زباله خالی و لیوان‌های رها شده در اطراف آن را می‌گویم. حتماً ناراحت شده‌اید. نمی‌توانید بی‌تفاوت باشید. از خودتان پرسیده‌اید اینها چه‌طور می توانند همین‌طور راحت زباله را در خیابان و کنار سطل بریزند و بروند؟

بعد خودتان وقتی شربت خنک را خوردید و مشغول صحبت درباره یک موضوع مهم بودید، لیوان یک بار مصرف را کجا انداختید؟ چی؟ یادتان رفت در سطل بیندازید و آن را در دست نگه داشتید و مچاله کردید، تا به سطل بعدی برسید؟ یا آن را خرد کردید و در راه تکه‌های ریز آن را کم کم به خیابان پرت کردید؟

علاوه بر همه اینها، ظروف یک بار مصرف از جنس پلاستیک (پلی اتیلن) هستند که با افزایش دما (بالای 50 درجه) با آزاد کردن ترکیبات شیمیایی مواد غذایی را آلوده می‌کنند و سرطان‌زا هم هستند.

تعدادی از این ظروف هم از بازیافت زباله‌های پلاستیکی غیر بهداشتی در کارگاه‌های بدون مجوز تولید می‌شوند. این ظروف با قیمت کمتری به بازار عرضه می‌شود و استفاده از آن نیز افزایش می یابد. اینها خود حکایت جداگانه و مفصلی دارند که بعدها درباره‌اش خواهیم نوشت.

***

اماکاری که از دست ما ساخته است: ما می‌توانیم هم رعایت کنیم و هم یادآوری. یعنی هم زباله را در سطل بیندازیم و هم حواسمان به دیگران باشد. ما می‌توانیم در ایجاد این فرهنگ، پیشرو باشیم، چون نمی‌توانیم لیوان را بعد از مصرف ، همین‌طور وسط اتاق خانه‌مان رها کنیم.

***

یادمان باشد عمر مفید ظرف های یک بار مصرف حداکثر چند ساعت است، اما براساس مطالعات، بین 500 تا 700 سال در محیط زیست باقی می‌مانند.