GIS & RS Sanandaj

نویسنده وبلاگ آرمین فاتحی

GIS & RS Sanandaj

نویسنده وبلاگ آرمین فاتحی

بالاخره سیاره مشابه زمین پیدا شد

بالاخره سیاره مشابه زمین پیدا شد
ستاره‌ای که با نام Gliese 581 شناخته می‌شود، از هر جنبه‌ای که فکرش را بکنید، ستاره‌ای پیش‌پاافتاده است.

این ستاره یک کوتوله قرمز است، شایع‌ترین نوع ستاره‌ای که در کهکشان راه شیری وجود دارد، و وزنش حدود یک سوم جرم خورشید است. این ستاره با فاصله 20 سال نوری، نسبتا به کره زمین نزدیک است،‌ اما نه آنقدر نزدیک که هیچ رکوردی را به جای گذارد (این ستاره صد و هفتمین ستاره نزدیک به زمین است).

حتی هنگامی که در جهت برج میزان قرار دارد،‌ بدون تلسکوپ نمی‌توانید آن را ببینید. این ستاره از آن نقطه‌های درخشانی نیست، که با متصل کردن آنها صورت فلکی بسازید. تعجبی ندارد که نام این ستاره هیچ جنبه رازآمیز یا عاشقانه‌ای ندارد.

ادامه مطلب ...

تصاویر شگفت‌انگیز از آبشار آتش

آبشار دم اسب در کالیفرنیا به مدت چند روز در سال به سبب زاویه نور خورشید به رنگ نارنجی دیده می‌شود و به همین دلیل به آبشار آتش معروف شده است.

ادامه مطلب ...

زمین کروی نیست

نتایج تحقیقات دانشمندان آلمانی نشان داد
زمین کروی نیست
از زمانی که بشر به آگاهی‌های لازم و مقدماتی دست یافت و دنیای پیرامون خویش را تا حدود زیادی شناخت، تلاش‌ها برای اطلاع و آگاهی یافتن از حرکت زمین، ظاهر هندسی زمین و سایر ویژگی‌های طبیعی این کره آغاز شد.

تا پیش از عصر حاضر، بشر زمان تحقیقات خود را به اثبات صاف نبودن و کروی بودن زمین و محوریت خورشید به جای محوریت زمین اختصاص داده بود.

در زمان مصر باستان، نخستین تحلیل‌ها درباره زمان توسط بطلمیوس مبنی بر گردش خورشید به دور زمین و مدور نبودن آن ارائه شد. بنا بر نظر ارسطو، زمین محور دنیا و دارای سطحی صاف بود اما سال‌ها بعد کوپرنیک و گالیله پس از انجام تحقیقات نجومی گسترده، نظریات بطلمیوس و ارسطو مبنی بر گردش خورشید به دور زمین و محوریت زمین را رد کردند.

ادامه مطلب ...

آتش‌ بازی کهکشان‌ها


آتش‌ بازی کهکشان‌ها
گردآورنده : علیرضا سرمدی
طبقه بندی : نجوم - مقالات
چندین دهه اخترشناسانی که تلسکوپ‌شان را به سوی کهکشهان عجیب و نامتعارف IC1182 در خوشه‌ی کهکشان‌های جاثی (هرکول) نشانه می‌رفتند، خیال می‌کردند به کهکشانی تک اما غیرمعمول می‌نگرند. این کهکشان با هسته‌ای بزرگ و نه چندان متقارن و ستونی نورانی، که از نواحی مرکزی‌اش سرچشمه گرفته است، عادی به نظر نمی‌رسید. در چند سال گذشته گروهی از اخترشاسان اروپایی سعی داشتند این ابهام را بر طرف کنند. سرانجام آنها دریافتند که کهکشان IC1182 فقط یکی نیست، بلکه دو کهکشان در حال ادغام شدن است.
این دو کهکشان را نمی‌توان به صورت بصری از هم تشخیص داد، چون ادغام آنها در آخرین مراحل است و کل مجموعه هم چون توده‌ای نامتقارن به نظر می‌رسد.
به نظر می‌رسد یکی از کهکشان‌های اصلی که کهکشانی مارپیچی بوده است ستاره‌های پیرتر و بازوهای به شدت پیچ‌خورده‌ای دارد، در حالی که دیگری احتمالاً کهکشان مارپیچی‌ای با بازوهای بازتری بوده که مقدار بسیاری گاز به کل مجموعه اهدا کرده است.
بر مبنای قانون عمومی در کیهان ساختار کلی کهکشان‌ها با ادغام و تبدیل شدن به کهکشانی بزرگ‌تر متحول می‌شود، نه به دلیل تحولات درونی خود کهکشان که اغلب تغییرات کم‌تری را در شکل کلی ایجاد می‌کند. به این دلیل اخترشناسان موشکافانه عالم را زیر نظر دارند تا چنین بررسی‌هایی رازگشای شناخت بلوک‌های سازنده‌ی عالم امروز و نیروی سازنده‌ی آن شود. هم چنین با شناخت آثار چنین رویدادهایی، بهتر از گذشته و سرنوشت کهکشان راه‌شیری در ادغام با مارپیچی بزرگ همسایه‌اش، کهکشان آندرومدا، مطلع می‌شویم.

ادامه مطلب ...

شهاب Meteor

شهاب
Meteor
طبقه بندی : نجوم - مقالات
معرفی یک شهاب:
وقتی یک شهاب آسمانی-ریزه های بین سیاره ای-به جو زمین وارد می شود خطی از نور در آسمان تولید میکند که شهاب نام دارد. شهاب ها اندازه شان از ذرات غبار تا اجرامی به اندازه ی سیارکهای کوچک متغیر است . شهاب هایی با این اندازه شکافهای بزرگی روی زمین از جمله حفره ی برنجرو ی آریزونا بجای گذارده اند . وقتی یک شهاب به جو زمین بر خورد می کند در اثر سرعت زیاد آن اصطکاک هوا به گرما تبدیل می شود.شهابهایی که به سرعت گرم می شوند نور سفید نشر می کنند و به چشم مرئی می شوند.شهاب های کوچک در چند ثانیه کاملا”می سوزند ولی آنهایی که چندین کیلوگرم یا بیشتر وزن دارند ، قادرند تا کاهش سرعت در رسیدن به زمین دوام بیاورند . قسمت بزرگ جرم این شهاب ها در طی سقوط بخار می شود .

سرعت شهاب :
شهاب ها با سرعت ها یی در محدوده ی ۱۲ تا ۷۲ km/s به جو زمین برخورد می کنند . شهاب ها به منظومه ی شمسی تعلق دارند به طوری که سرعت آنها در مدار زمین نمی تواند از ۴۲ km/s که سرعت فرار منظومه است ، تجاوز نماید . قبل از نیمه شب ، فقط آن شهاب هایی که سریع تر از زمین حرکت می کنند (۳۰km/s ) می توانند از پشت به آن برسند . سرعت نسبی سریع ترین این گونه شهاب ها ۱۲km/s است .
پس از نیمه شب همه ی شهاب ها به جز آنهایی که از زمین در امتداد مدارشان سریعتر حرکت می کنند دیده خواهند شد . در این صورت ، سرعت ها با هم جمع می شوند و یک سرعت نسبی ماکزیمم ۷۲km/s می دهند . چون مسیر یک شهاب ثبت مختصری از تلاش جسم را فراهم می آورد ، ستاره شناسان قادر بوده اند که مدار و مشخصه های کلی فیزیکی شهاب ها را تعیین کنند . اکثر شهاب ها ذرات شکننده ای هستند که به هنگام تماس با هوا به سرعت خرد می شوند . یک قطعه از ماده شهاب به حجم ۱m در اثر وزن خودش خرد خواهد شد . زیرا از خاکستر یک سیگار قوی تر نیست . چیزی که شهاب ها ذر آن مشترکند این است که بعد از ادامه دادن یک مسیر آتشین در جو ، حرکت آنها در فضا با برخورد به زمین به آخر می رسد .

ادامه مطلب ...

جریان پلاسمای خورشید


جریان پلاسمای خورشید

پلاسما گازی ست که از یون هایی که آزادانه شناورند تشکیل شده اند. پلاسما جریانات الکتریکی را هدایت می کند (رساناست) و به وسیله ویلیام کروکس در سال ۱۸۷۹ کشف شد. انواع بسیار مختلفی از پلاسما وجود دارد. پلاسما در ستارگان (شامل خورشید) وجود دارد و باد خورشیدی در منظومه شمسی ما از پلاسما ساخته شده.

 

دانشمندان پلاسما را حالت چهارم ماده می دانند، یعنی مایع، جامد، گاز و پلاسما. این ماده با ماهیت محیط یونیزه ، ترکیبی از یونهای مثبت و الکترون با غلظت معین می‌باشد که مقدار الکترونها و یونهای مثبت در یک محیط پلاسما تقریبا برابر است و حالت پلاسمای مواد ، تقریبا حالت شبه خنثایی دارد. پدیده‌های طبیعی زیادی از جمله آتش ، خورشید ، ستارگان و غیره در رده حالت پلاسمایی ماده قرار می‌گیرند. پلاسما شبیه به گاز است، ولی مرکب از ذرات باردار متحرکی به نام یون است. یونها بشدت تحت تاثیر نیروهای الکتریکی و مغناطیسی قرار می‌گیرند. مواد طبیعی در حالت پلاسما عبارتند از انواع شعله ، بخش خارجی جو زمین ، اتمسفر ستارگان ، بسیاری از مواد موجود در فضای سحابی و بخشی از دم ستاره دنباله‌دار و شفقهای قطبی شمالی. نمایش خیره کننده از حالت پلاسمایی ماده است که در میدان مغناطیسی جریان می‌یابد. بد نیست بدانید که دانش امروزی حالات دیگری از جمله برهمکنش ضعیف و قوی هسته‌ای را نیز در دسته‌بندیها بعنوان حالات پنجم و ششم ماده بحساب می‌آورد که از این حالات در توجیه خواص نکلئونهای هسته ، نیروهای هسته‌ای ، واکنش های هسته‌ای و در کل فیزیک ذرات بنیادی استفاده می‌شود.

ادامه مطلب ...

دمای زمین در ابتدای تشکیل حیات

دمای زمین در ابتدای تشکیل حیات
طبقه بندی : نجوم - مقالات
 

سیاره ما تولدی سوزان داشت. زمین حدود ۵/۴ میلیارد سال پیش شکل گرفت. در آن هنگام سنگ های تشکیل دهنده زمین به قدری محکم به هم کوبیده می شدند که ذوب و با هم یکی شدند.

حدود ۳/۴ میلیارد سال پیش وقتی که زمین دیگر پیوسته زیر ضربه های سنگ های عظیم فضای بیرونی قرار نداشت، ماگمای سرد و شکل گیری پوسته قاره یی آغاز شد. بخار آب اتمسفر باریدن گرفت و روی سطح زمین جوان، اقیانوس هایی را به وجود آورد. پس از این احتمالاً چندان طول نکشید تا حیات پدید آید.
به نظر می رسد آن سرشت داغ روزهای نخستین سیاره مان، خود را در درخت حیات نمایان ساخته است؛ کهن ترین شاخه های درخت حیات ترموفیل ها غگرمادوست هاف هستند، میکروب هایی که در دماهای بالاتر از ۵۰ درجه سلسیوس (۱۲۲ درجه فارنهایت) یا گرم تر از آن هم دوام می آورند. امروزه این اشکال حیات تک سلولی را می توان در منفذهای آتشفشانی زیر دریا یا در آبفشان های در حال بخار (مشابه آنهایی که در پارک ملی یلواستون هستند) یافت.
اما درباره دمای زمین در سرآغاز شکل گیری حیات همچنان تردیدهایی باقی مانده است، از جمله اینکه آیا ترموفیل ها واقعاً نماینده نخستین زیستمندانی هستند که روی سیاره ما نمایان شده است.
دانشمندان برای چشم دوختن به گذشته، به کهن ترین سنگ ها می نگرند. سنگ ها می توانند به ما بگویند چه نوع گازهایی اتمسفر را تشکیل دادند و از ارتباطات متقابل شیمیایی که در محیط رخ می داد، خبر دهند. متاسفانه اکثر سنگ های سیاره ما برای همیشه دگرگون شده اند و تاریخ شان پاک شده است. صفحات تکتونیکی که پوسته سیاره را می سازند، به هم کوفته می شوند تا کوه ها را بسازند و زیر یکدیگر فرو می روند تا بار دیگر ذوب شوند. با این حال برخی سنگ ها به خاطر وضعیت جغرافیایی شان، این بخت را دارند که از این برنامه بازچرخ و تدفین سنگ کنار بمانند.
گرینلند کهن ترین سنگ های رسوبی را دارد که تاریخ شان تا ۸/۳ میلیارد سال پیش هم برمی گردد. به تازگی سنگ هایی در کانادا یافت شده اند که تاریخ شان به ۷۵/۳ میلیارد سال پیش برمی گردد، درحالی که استرالیا و آفریقای جنوبی سنگ های ۵/۳ میلیارد ساله دارند. (گنیس های آتشفشانی ۴ میلیارد ساله در شمال غربی کانادا قدیمی ترین سنگ ها هستند، اما سنگ هایی که در زیر یک آتشفشان شکل گرفته اند نمی توانند چیز چندانی درباره محیط سطحی به ما بگویند. سنگ های رسوبی از انباشته شدن تدریجی لایه های خاک ساخته می شوند و علاوه بر آن فسیل هایی که درون این لایه ها به دام می افتند، از این که محیط چه شکلی بوده است تصویر بهتری ارائه می دهند.)

ادامه مطلب ...

سیاره مشتری

سیاره مشتری
Jupiter
طبقه بندی : نجوم - مقالات
سیاره مشتری
وقتی از زمین رصد می کنیم، این سیاره نورانی تر از بیشتر ستاره ها دیده می شود. معمولا پس از سیاره ونوس، مشتری دومین سیاره درخشان در آسمان است.
مشتری پنجمین سیاره در منظومه شمسی می باشد. میانگین فاصله آن از خورشید معادل 778.570.000 کیلومتر یعنی بیش از پنج برابر فاصله زمین تا خورشید است. ستاره شناسان باستان این سیاره را به یاد پادشاه خدایان رومی، ژوپیتر نامیدند.
ستاره شناسان این سیاره را از طریق تلسکوپ های مستقر بر روی سیاره زمین و ماهواره های حول زمین مطالعه می کنند. به علاوه ایالات متحده 6 سفینه تحقیقاتی بدون سرنشین را به سوی مشتری ارسال کرده است.
ستاره شناسان در جولای 1994 شاهد رویداد منحصر به فردی در این سیاره بودند. برخورد 21 تکه از شهاب سنگ شومیکر-لوی 9 (Shoemaker-Levy 9) که به اتمسفر مشتری برخورد کرد. این برخورد منجر به وقوع انفجارهای مهیب و پراکندگی مقدار بسیار زیادی گرد و خاک در منطقه ای با وسعت بیشتر از قطر کره زمین گردید.

ادامه مطلب ...

سیاره زحل


سیاره زحل

Saturn
طبقه بندی : نجوم - مقالات
سیاره زحل

زحل بعد از سیاره مشتری بزرگترین سیاره در منظومه شمسی می باشد. این سیاره دارای هفت حلقه مسطح به دور خود است. این هفت حلقه در واقع شامل تعداد زیادی حلقه های باریک که با ذرات یخی درست شده اند، می باشند.
این حلقه ها زحل را به یکی از زیباترین اجرام آسمان در منظومه شمسی تبدیل کرده اند. به جز زحل، سیارات مشتری، نپتون و اورانوس نیز دارای حلقه هایی می باشند که نسبت به حلقه های زحل بسیار کم نورترند. قطر زحل در استوا 120.540 کیلومتر، تقریبا 10 برابر قطر زمین است. این سیاره از زمین با چشم غیر مسلح قابل رویت است البته حلقه های آن دیده نمی شوند. زحل آخرین سیاره ای بود که ستاره شناسان باستان موفق به کشف آن شده بودند.
این سیاره به مناسبت خدای کشاورزی رومیان، ساتورن نام گرفت.
زحل در مداری بیضی شکل به دور خورشید در حرکت است. بیشترین فاصله آن از خورشید 1.514.500.000 کیلومتر و کمترین فاصله آن 1.352.550.000 کیلومتر است. یک سال در زحل معادل 10.759 روز و یا 5/29 سال زمینیست.

گردش
زحل علاوه بر گردش انتقالی خود به دور خورشید، حول محور عمودی فرضی خود نیز در گردش است. زاویه این محور 27 درجه می باشد.
بعد از مشتری، زحل سریعترین گردش وضعی در بین سیارات دیگر منظومه شمسی را دارد. یکبار گردش این سیاره به دور خود تنها 10 ساعت و 39 دقیقه به طول می انجامد. به دلیل این حرکت گردشی سریع، قطر استوایی این سیاره 13.000 کیلومتر از قطر قطبی آن بیشتر است.

ادامه مطلب ...