آب یک سرمایه ملی است . تا بیست سال پیش مهمترین سرمایه ملی کشورها ، انرژی بود اما در اینده ای نه چندان دور آب را با نفت معاوضه خواهند کرد. برای آنکه این تصور از اینده ، زیاد دور از ذهن نباشد کافی است که به این نکته توجه کنیم که برای انرژی ، بجز نفت ، جایگزین های نه چندان ارزان تر در دسترس بشر است اما جایگزینی برای آب فعلا وجود ندارد و امروزه تاکید بر صرفه جویی و استفاده از منابع آبی است. 72 درصد حجم بدن انسان از آب تشکیل شده است و این خود نشان دهنده اهمیت آب در زندگی انسان است.
به گودیهای بزرگ سطح زمین که بوسیله آب پر شده و با آبهای آزاد تماس نداشته باشد دریاچه اطلاق میشود. این فرورفتگیها به علت فرسایش و یا عوامل داخلی سطح زمین پدید میآیند. دریاچهها در نواحی کوهستانی ، دشتها ، در بالای کوهها و در ته درهها و همچنین در سواحل دریا تشکیل میشوند. دریاچهها در معتدل کردن آب و هوا نقش مهمی داشته و میزان باران سالیانه را زیاد میکند. حدود 1.8% سطح زمین را دریاچهها تشکیل میدهند.
ترکیب آب دریاچهها
![]() | ![]() |
![]() |
|
بر اساس آخرین مطالعات تا کنون 5 میلیارد سال از عمر زمین می گذرد و شواهد
نشان می دهد که آب از همان ابتدای تشکیل کره زمین نقش مهمی در تحول و قابل
سکونت کردن آن به عنوان تنها سیاره قابل زیست داشته است . با تشکیل
اقیانوسها و در یاها و تشگیل بخار از روی آنها و ایجاد ابر و بارندگی و به
طور کلی گردش آب در طبیعت و جاری شدن آب در رودخانه ها و بازگشت مجدد آن به
طروق مختلف به اقیانوسها ، ابتدا زندگی اولیه با گیاهان و جانداران پست
آغاز شد و سپس گیاهان و حیوانات عالی به وجود آمدند.
پوسته زمین که از
سنگهای آذرین سرد شده تشکیل شده بود در اثر تماس با هوا و جو تحت تأ ثیر
پدیده هوازدگی قرار گرفت و تغییرات همزمان آب ، دما و یخبندان باعث تکه تکه
شدن سنگها شده وجاری شدن آبها آنها را جابه جا کرده و دشتهی وسیعی را که
دارای پوشش خاک بودند به وجود آوردند . این پوشش خاکی همراه با آب قابل
دسترس در طبیعت محیط مناسبی را برای رشد گیاهان فراهم شد و محیط مناسب برای
زندگی بشر آماده و مهیا گردید . انسانهای نخستین از آب تنها برای شرب
استفاده می کردند بتدریج با پیشرفت تمدن و گذشت زمان از آن برای گردش
آسیابها ، کشاورزی و تمل و نقل نیز استفاده کرد.
همزمان با پیشرفت
تمدنها استفاده از آب نیز شکل تازه ای به خود گرفت به طوری که در بسیاری از
زمینه ها ، از کشاورزی گرفته تا صنعت و از همه مهمتر تولید انروی از آب
استفاده می شود و امروزه دسترسی به آب کافی و با کیفیت مناسب در زمان و
مکان مناسب مد نظر می باشد و هرگونه کمبود آب را مانعی در جهت توسعه پایدار
می داند به همین دلیل هرساله سرمایه های زیادی برای توسعه منابع آب و
طرحهای مرتبط با آن مثل سدسازی و احداث شبکه های آبیاری و زهکشی ، آبخیز
داری ، مهار سیل و تغذیه آبهای زیر زمینی انجام می دهند .
جهش امپراتوری شکوهمند ایرانیان در زمان هخامنشیان و تعالی و ترقی آن در
زمان ساسانیان، و دیرپایی این تمدن مدیون دانش آبشناسی ایرانیان یود.
مردمان
ایرانزمین از دیرباز به ارزش آب به عنوان مادهای زندگیبخش و ارزشمند
آگاهی داشتند. نیاز طبیعی بشر به آب، وضع جغرافیایی فلات ایران و کمیابی
این مایع گرانبها، ارزش این ماده را نزد ایرانیان صدچندان نموده و آن را در
جایگاه والایی قرار میداده است. برای آنکه به ارزش والای آب در دیدگاه
ایرانیان باستان پی ببریم، کافی است که نیمنگاهی به اوستای زرتشت اندازیم.
آناهیتا، ایزد آبها، که گردونه او را در آسمانها چهار اسب ابر و
باران و واله و شبنم میکشیدند، یکی از بزرگ ایزدان پیش از زرتشت بود، و
نیایشگاههای او در کنگاور (کرمانشاه) و بیشابور (فارس) نمایان است، در
اوستا مورد ستایش بسیار بوده و هم مرتبه میترا (مهر) و اورمزد (اهورامزدا)
قرار میگیرد. آب در آیین زرتشت پاک است و مظهر پاکی و باید که همچنان پاک
باقی بماند. زرتشت از اهورامزدا درخواست میکند که رودها را از آبی به
سترگی شانه اسب لبالب نموده و به پیروان خویش میآموزد که آلوده نمودن آب،
به هر شکل و گونهاش، خلاف دین و اهریمنی است. اینچنین است که شناخت آب در
ایرانباستان با وابسته داشتن صفات ویوه به آن و ارجمند داشتن این ماده
زندگیبخش آغاز میشود. هنوز هم بازمانده آیینهای ایزد آبها در جایجای
ایران برگزار میشود که برای نمونه میتوان به مراسم جویروبی و بیلگردانی
در دامنه آتشکده آتشکوه در نیمور، محلات اشاره نمود.
اگر چاه خصوصی دارید، باید آب چاه از لحاظ میزان نیترات به شکلی منظم (هر یک یا دو سال یک بار) از جمله از لحاظ میزان نیترات مورد آزمایش قرار گیرد.
توجه داشته باشید جوشاندن آب نه تنها میزان نیترات آن را کاهش نمیدهد، بلکه غلظت نیترات را افزایش میدهد.
برخی از انواع دستگاه های خانگی تصفیه آب، نیترات آب را هم کاهش می دهند؛ البته این دستگاهها باید به طور مرتب سرویس و نگهداری شوند.
بیشتر سطح کره زمین را آب فراگرفته (39/1میلیارد کیلومتر مکعب)، اما تنها 5/2 درصد آبهای موجود در کره زمین شیرین است و مابقی آن در دریاها و اقیانوسها قرار داشته و شور است؛ ضمن آنکه همه حجم آبهای شیرین بهدلیل آنکه قسمت اعظم آن در یخچالها و برفهای دائمی قرار دارد قابل بهره برداری نیست.
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا گفت: بانک جهانی کاهش منابع آب شرب
ایران تا 6 برابر نرم جهانی اعلام کرده و این هشداری برای کشور است که باید
مدیریت صحیح در حوزه آب کشور اعمال شود
به گزارش مهر، محمدرضا عطارزاده در جمع خبرنگاران گفت: بانک جهانی کاهش منابع آب شرب ایران را 3/6 برابر نرم جهانی اعلام کرده است، در این راستا برای مقابله با خشکسالی احتمالی سال آتی همه مسئولان حوزه آب کشور باید پیوند خود را با مردم افزایش دهند و مدیریت مورد نیاز را اعمال کنند. [سایه سنگین خشکسالی بر سر 22 استان]
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا افزود: در این راستا سرانه مصرف آب در تهران 300 لیتر در شبانه روز محاسبه شده است که این نیاز به برنامهریزی برای تامین مردم این استان وجود دارد، این در حالی است که سرمایه گذاریهای صورت گرفته در بخش آب کشور به هیچ عنوان پاسخگوی نیاز مصرف نیست.