غول خفته‌ راه شیری

300 سال پیش، با یک فوران بزرگ، سیاه‌چاله‌ مرکزی کهکشان راه شیری از خواب بیدار شد. این امر نشان می‌دهد که این سیاهچاله هم‌اکنون در دوران فعالیت کم خود است.

چرا سیاه‌چاله مرکزی کهکشان ما اینچنین آرام است؟ دانشمندان دریافته‌اند که این سیاه‌چاله در گذشته فعال‌تر بوده است و شاید اکنون بعد از یک فوران بزرگ در دوران آرامش به سر می‌برد.
 
به گزارش سایت نجوم، داده‌هایی که از سال 1994 تا سال 2005 جمع‌آوری شده‌است، نشان می‌دهد که ابرهای گازی نزدیک سیاه‌چاله مرکزی در واکنش به تشعشع پرتو X که از محیط بیرون سیاه‌چاله می‌تابد به سرعت تابناک و سپس خاموش می‌شود.

وقتی گاز با حرکت مارپیچی به درون سیاه‌چاله فرو می‌ریزد، دمای آن تا میلیون‌ها درجه زیاد می‌شود و شروع به تابش پرتو X می‌کند. هر قدر ماده بیشتری اطراف سیاه‌چاله باشد تشعشع پرتو X شدیدتر است.

نگاهی سه بعدی به مریخ

کاوشگر مدارگرد اکتشافی مریخ با گرفتن دو تصویر با فاصله‌ زمانی ده دقیقه از فوبوس، قمر مریخ و ترکیب آن دو با یکدیگر موفق به تهیه‌ تصویری سه بعدی از این قمر شده است.

مریخ دو قمر کوچک دارد. فوبوس قمر داخلی‌تر به قطر 22 کیلومتر و «دیموس» (Deimos) قمر کوچک‌تر به قطر 12 کیلومتر است. فوبوس برای دانشمدان جالب‌تر است چون احتمالا یخ آب و مواد غنی از کربن در آن فراوان است.

تصاویری که به وسیله‌ «دوربین با توان تفکیک بالا» (HiRiSE) تهیه شده می‌تواند اطلاعاتی درباره منشا و تکامل فوبوس در اختیار دانشمندان قرار دهد.

آشنایی با سیاره مریخ

مریخ چهارمین سیاره منظومه شمسی از خورشید است.

این سیاره علاوه بر مریخ به نام سیاره سرخ هم نامیده می‌شود که دلیل آن سطح قرمز آن است.

مریخ یک سیاره صخره ای با اتمسفری نازک است. سطح این سیاره دارای مشخصات زمین‌شناختی مشابهی به کره زمین و قمر آن، ماه است از قبیل آتش‌فشان، صحرا، دره،‌ کوه. این سیاره دارای مرتفع‌ترین بلندی منظومه شمسی است: کوه الیمپیوس با 28 کیلومتر ارتفاع، معادل  سه‌برابر ارتفاع کوه اورست.

بزرگ‌ترین تنگه (کنیون) منظومه شمسی هم با نام والس مراینر در این سیاره قرار دارد. علاوه بر این تشابهات زمین‌شناختی بازه‌های زمانی چرخشی و دوره‌های فصلی این سیاره هم شبیه به وضعیت موجود در زمین است.

تا پیش از اعزام مراینر 4 به مریخ، گمان می‌رفت که آب به حالت مایع در سطح این سیاره وجود دارد. این نظریه بر پایه تغییرات دوره‌ای در تاریک و روشن بودن رنگ لکه‌های موجود در سطح مریخ ارائه شده بود.

در آن هنگام گمان می‌رفت که تاریک و روشن بودن سطح مریخ به خاطر وجود دریاها و قاره‌ها است.

برخی دیگر حتی بر این باور بودند که این روشن و تاریک بودن رنگ سطح مریخ به خاطر وجود کانال‌های انقال آب است. بعد‌ها ثابت شد این خطور اصلا وجود خارجی ندارند و دلیل مشاهده آن‌ها خطای دید اعلام شد. با همه این‌ها، مریخ هنوز پس از زمین محتمل‌ترین سیاره برای داشتن آب و حتی حیات به شمار می‌رود.

مریخ دو قمر دارد، فوبوس و دیموس که بسیار کوچک هستند و شکل فضایی نامتقارنی دارند. مریخ با چشم غیرمسلح از سطح کره زمین دیده می‌شود.

شهرک‌های زیرزمینی در حفره‌های ماه، بنا می‌شود

تصاویر ارزشمند مدارگرد اکتشافی ماه ناسا، از سطح کره ماه و رویای سفر دوباره به این کره و سکونت انسان در آن این ایده را در ذهن به وجود می‌آورند که حفره‌های ماه می‌توانند در آینده به پناهگاه‌هایی امن و قابل سکونت برای انسان‌ها تبدیل شوند

به گفته "مارک رابینسون" محقق مسئول دوربین مدارگرد LRO تا کنون 10 حفره به این منظور بر روی سطح ماه شناسایی شده و تصاویر آنها توسط این مدارگرد به ثبت رسیده است.

رابینسون معتقد است این حفره‌ها می‌توانند ورودی زمینی به سرزمین عجایب باشد. دانشمندان معتقدند این حفره‌ها دریچه‌هایی هستند که در زمان فروپاشی سقف تونل‌های لاوا یا گدازه‌های آتشفشانی جاری در زیر سطح کره بر روی سطح ماه به وجود آمده‌اند.

اثر جدید هابل از کهکشان مارپیچی به نمایش گذاشته شد

سازمان ناسا به تازگی اثری جدید از هابل را به نمایش گذاشته که در آن جزیره‌ای بزرگ از ستارگان درخشان به تصویر کشیده شده‌اند

هابل همیشه آنچه می‌بیند را با همه در میان می‌گذارد و از این رو است که اینچنین دوست داشتنی است. قهرمان سالخورده ناسا تصویری جدید را از کهکشانی مارپیچی برای زمینیان ارسال کرده است که نشان می‌دهد این کهکشان واقعا مانند یک چرخ در حال چرخیدن است.

به گزارش خبرگزاری مهر، کهکشان NGC 4911 در فاصله 320 میلیون سال نوری در "خوشه کما" که خود از هزار کهکشان و جزیره ای از ستارگان درخشان تشکیل شده، قرار گرفته است.

ناسا اعلام کرد این تصویر که نام "دنیای جزیره" برای آن انتخاب شده، چهره باشکوه کهکشان مارپیچی NGC 4911 را در شمال صورت فلکی گیسو و در میان دریایی از ستاره ها نمایان کرده است.
بخش مرکزی کهکشان حاوی انبوهی از غبار و گازهای کیهانی است که در برابر ستاره‌های درخشان و جوان و ابرهای درخشان و صورتی رنگ هیدروژنی که نشان دهنده جاری بودن روند تولد ستارگان جدیدتر است، جلوه‌ای تاریک‌تر دارد.

تصویر اصلی از این کهکشان با رنگ‌های واقعی در سالهای 2006، 2007 و 2009 ارائه شده‌اند. دوربین سیاره‌ای واید هابل و دوربین تجسسی پیشرفته این تلسکوپ، برای ثبت این تصویر 28 ساعت نوردهی را طی دوره‌ای سه ساله صرف کرده‌اند. ترکیب تمامی نوردهی‌ها در طی این سه سال تصویر بالا است که ناسا به تازگی آن را منتشر کرده است.

خطوط باریکی که در کنار بازوهای کهکشان در این تصویر دیده می‌شود حاصل کشش گرانشی ناشی از عبور بسیار نزدیک کهکشان همسایه از کنار NGC 4911 است. هابل تا کنون از بیش از 30 هزار جرم کیهانی مجموعه‌ای نیم میلیونی از عکس گرد هم آورده اس

ماه گرفتگی در آغاز انقلاب زمستانی، خالق تاریک‌ترین روز سال

: همزمانی وقوع ماه گرفتگی کامل و آغاز انقلاب زمستانی در نیمکره شمالی موجب شده تا در زمان وقوع ماه گرفتگی، زمین در تاریک‌ترین حالت خود در 456 سال گذشته درآید

زمانی که در کوتاه‌ترین روز سال ماه گرفتگی کاملی رخ دهد، سیاره زمین شاید در تاریک‌ترین حالت ممکن خود قرار بگیرد.

ماه کامل 21 دسامبر جدا از اینکه خود را به واسطه گرفتگی کامل از دیگر قرص‌های ماه در سال‌ها و ماه‌های گذشته جدا می‌کند، درست در روزی در آسمان ظاهر خواهد شد که در نیمکره شمالی انقلاب زمستانی و در نیمکره جنوبی انقلاب تابستانی رخ می‌دهد.

انقلاب زمستانی در کوتاه‌ترین روز سال نیمکره شمالی رخ می‌دهد و در عین حال آغاز رسمی فصل زمستان نیز به شمار می‌رود. در این روز خورشید در پایین‌ترین نقطه از آسمان قرار می‌گیرد زیرا قطب شمال سیاره زمین به واسطه چرخش‌های محوری از خورشید فاصله گرفته است.

انطباق این دو پدیده با یکدیگر، طلوع ماه کامل و آغاز انقلاب زمستانی، هر چند وقت یکبار رخ می‌دهد، برای مثال 22 دسامبر 1999 و 21 دسامبر 1980 نیز زمین شاهد وقوع همزمان این دو پدیده بوده است.

به گزارش خبرگزاری مهر، با این همه پس از سال 2010، برای اینکه دوباره شاهد چنین همخوانی در طلوع ماه کامل و آغاز انقلاب زمستانی باشید باید مدت طولانی را در انتظار به سر ببرید، یعنی تا 21 دسامبر سال 2094! و جالب‌تر اینجاست که در آن سال نیز ماه کامل در پس سایه زمین دچار ماه گرفتگی کامل خواهد شد اما از نیمکره غربی قابل مشاهده نخواهد بود و اروپایی‌ها، آفریقایی‌ها و بیشتر بخش‌های آسیا قادر خواهند بود این پدیده را مشاهده کنند.

پیش از 2010 نیز در سال‌های 1638همزمانی تقریبی ماه گرفتگی و آغاز انقلاب زمستانی مشاهده شده است. تنها به یاد داشته باشید که این همزمانی رویدادها بر اساس گرینویچ محاسبه شده است و از این رو ساکنان آمریکا می‌توانند ماه گرفتگی را در 20 دسامبر 2010 مشاهده کنند.

احتمال انفجار دومین ستاره عظیم جهان

خبر احتمال انفجار دومین ستاره عظیم جهان، آلفا- جبار و مشاهده 2 خورشید در آسمان زمین شایعات متعددی را درباره پایان یافتن عمر جهان هستی در سال 2012 در دنیای مجازی اینترنت به وجود آورده است، در حالی که بسیاری از اخترشناسان با این خبر مخالف بوده و آن را رد می‌کنند.

به گزارش مهر، بر اساس آنچه به تازگی منتشر شده، ستاره آلفا- جبار در سحابی اوریون به زودی، شاید تا سال 2012 طی انفجاری مهیب از هم متلاشی خواهد شد به شکلی که ترکش‌های این انفجار مهیب می‌تواند زمین را تحت ‌تأثیر خود قرار دهد.
اما آیا واقعا چنین انفجاری در سال 2012 رخ خواهد داد؟ اخترشناسان اینطور فکر نمی‌کنند. در حالی که دومین ستاره عظیم جهان به سرعت در حال از دست دادن جرم بوده و در حال حاضر به یک ستاره عظیم سرخ رنگ تبدیل شده است، یعنی به زودی منفجر شده و به یک ابرنواختر تبدیل خواهد شد، دلیلی وجود ندارد که زمان انفجار این ستاره را تا این حد زود تصور کرد.

رویت مریخ در کنار ماه غیرممکن است

دبیر اجرایی شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران شایعه رویت سیاره مریخ در کنار ماه در آسمان 5 شهریور ماه را برگرفته از منابع غیر علمی ذکر کرد و گفت: سیاره مریخ از زمین بسیار دور است و در بهترین شرایط به صورت ستاره پر نور دیده می‌شود
این روزها ایمیلی با تصویر دو ماه یکی نقره گون و دیگری سرخ فام ارسال شده است که در آن از رویت ماه و مریخ در 5 شهریور ماه خبر داده است. در این ایمیل تاکید شده است که برای نخستین بار در طول حیات ما و آخرین بار (تا 30 هزار سال دیگر) مریخ در نزدیکی زمین قرار دارد و می‌توانید در آسمان 5 شهریور ماه این جرم آسمانی را به اندازه ماه شب 14 ببینید

شکار اخترواره‌ها توسط بزرگترین دوربین دیجیتال جهان آغاز شد

تلسکوپ جدیدی که عنوان بزرگترین دوربین دیجیتال جهان را یدک می‌کشد، آسمان‌ها را برای شکار اخترواره‌هایی که می‌توانند برای زمین خطر ساز باشند، جستجو می‌کند

تلسکوپ جدید قله آتشفشان "مائویی هالیکالا" آیینه ای 60 اینچی دارد که شاید در مقایسه با تلسکوپ 10 متری "کک" بر فراز قله "مائونا کی" کوچک به نظر بیاید اما دوربین هزار و 400 پیکسلی این تلسکوپ با 1.4 میلیارد پیکسل بر روی تراشه‌ای 40 سانتیمتری برای تصویربرداری خود کار از آسمان شب، بسیار عظیم بوده و هر شب به جستجوی اخترواره‌های خطرناک می‌پردازد.

به گزارش خبرگزاری مهر، به گفته مدیر تلسکوپ شکار اخترواره، مشهور به Pan-STARRS ،با وجود ابعاد کوچک، این تلسکوپ یکی از پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های حال حاضر به شمار می‌رود.

این تلسکوپ می‌تواند بخشهایی از آسمان را با وسعتی 40 برابر وسعت ماه کامل پوشش دهد. محدوده‌ای که بسیار وسیع‌تر از محدوده قابل پوشش هر یک از تلسکوپهای مشابه زمینی یا فضایی به شمار می‌رود.

شکار اخترواره‌ها در اصل از 13 می 2010، زمانی که تلسکوپ جدید PS1 جستجوی صخره‌های فضایی خود را آغاز کرده، شروع شده است. به گفته مقامات این پروژه آغاز این برنامه درست زمانی بود که "جهان به مکانی امن‌تر برای زندگی تبدیل شد."

اکنون تلسکوپ جدید به ائتلاف علمی PS1 واگذار شده است، گروهی بین المللی از 10 نهاد علمی از آمریکا، آلمان، تایوان، و انگلستان و دانشگاه هاوایی در "مانوا" که ساخت تلسکوپ Pan-STARRS را نیز به عهده داشته است، یکی از اعضای آن به شمار می‌رود.

این تلسکوپ نمونه‌ای آزمایشی از رصدخانه پیشرفته تر P4، تلسکوپی با قدرت چهار برابر تلسکوپ P1  که بر فراز "مائونا کی" در هاوایی قرار خواهد گرفت به شمار می‌رود. انتظار می‌رود تلسکوپ P1 در نخستین جستجویش برای یافتن اخترواره‌ها 75 درصد از آسمان را پوشش دهد.