تقویم زمانی هرس درختان و درختچه های فضای سبز

تهیه و تایپ از کشاورز تنها(از درس طراحی باغ و پارک دکتر علی تهرانی فرد .تدوین ضوابط اجرایی و شاخصها و تهیه تقویم زمانی عملیات فضای سبز-برای خرید جزوه می توانید به فروشگاه کشاورز تنها مراجعه کنید.).

1- شمشاد

نام علمی : Buxus sempervirens

زمان هرس: بهار، پاییز





2- جوالدوزک

نام علمی : Catalpa speciosa

زمان هرس: آخر تابستان،زمستان



3- سدر

نام علمی : Cedrus

زمان هرس:تابستان





4- ارغوان

نام علمی : Cercis

زمان هرس:زمستان

نحوه هرس: هرس این درخت بسته به نوع فرم آن می تواند بدون هرس و تنها با قطع اجباری شاخه های خشک به صورت گلدانی و باز باشد و یا با هرس شاخه زنی می توان تاج آن را انبوه و کروی ساخت.

روشهای کاشت و تولید نهال پسته

ـ کاشت مستقیم بذر در زمین اصلی

پس از آماده سازی زمین به منظور احداث باغ، باید ابتدا جوی و پشته هایی به عرض 100-50 سانتیمتر و عمق 70-50 سانتیمتر ایجاد گردد. سپس آن را آبیاری نموده و در فصل زمستان نسبت به کشت مستقیم بذور پسته رقم بادامی ریز اقدام میشود. لازم است که بذور به مدت 12 ساعت قبل از

روشهای کاشت و تولید نهال پسته:
روشهای کاشت و تولید نهال

ـ کاشت مستقیم بذر در زمین اصلی

پس از آماده سازی زمین به منظور احداث باغ، باید ابتدا جوی و پشته هایی به عرض 100-50 سانتیمتر و عمق 70-50 سانتیمتر ایجاد گردد. سپس آن را آبیاری نموده و در فصل زمستان نسبت به کشت مستقیم بذور پسته رقم بادامی ریز اقدام میشود. لازم است که بذور به مدت 12 ساعت قبل از کاشت خیسانده و با قارچ کچ مناسب ضدعفونی شوند. در یک طرف پشته گودالهایی با عمق 3-2 سانتیمتر و با فاصله 3-2 متر از یکدیگر ایجاد و پس از قراردادن بذور در داخل هر گودال روی آن با ماسه پوشانده خواهد شد. در مناطقی که دارای شرایط شوری خاک و آب هستند، عرض جویهای کشت 1.5-1 متر و عمق آنها حدود 30-20 سانتیمتر در نظر گرفته و کشت بذور در وسط جوی انجام میشود. لازم است محل کاشت بذر از سطح جوی حدود 5-10 سانتیمتر بالاتر باشد تا در هنگام آبیاری، آب حدود 5 سانتیمتر روی بذر را بپوشاند. طول جویهای کشت در این روش بین 50-30 متر و فواصل ردیفها حدود 8-6 متر درنظر گرفته میشود. آبیاری بسته به شرایط آب و هوایی و میزان آب موجود، پس از سبزشدن بذور هر 15-10 روز یک بار انجام میشود.

درخت حشره کش آشنایی با درخت ابریشم (albizia julibrissin)

درخت حشره کش آشنایی با درخت ابریشم (albizia julibrissin)



مقدمه :
درخت "شب خسب" و یا "ابریشم" نام نوعی درخت است که بیشتر در ایران به عنوان درخت زینتی استفاده می شود . این درخت در سطح آسیا پراکنده است و در واقع این به خاطر شرایط آب وهوایی است که گیاه را وادار می سازد تابرخی مناطق را برای رشد بهتر انتخاب کند.این گیاه دارای ظاهری بسیار زیباست وخواص درمانی آن هنوز در حال بررسی است . پراکندگی بیش از اندازه این گیاه را می توان در پاره ای از جنگلهای خزری در شمال ایران مشاهده کرد.رنگ پوست تنه درخت سبز نقره فام است وبرگهای آن باریک وبلند کشیده و اندازه آن 25-20 سانتی متر است وبرگچه های آن دو سانتی متر است. رنگ گلهای آن به رنگ سفید و صورتی است . گلها به صورت خوشه ای است فصل گل ریزان شب خسب از اواسط بهار آغاز و تا تابستان هم ادامه دارد.



معرفی:

درخت شب خسب توسط یک نجیب زاده ایتالیایی در قرن 18 میلادی به مردم اروپا معرفی شد . مردم ایران این درخت را با نام درخت ابریشم می شناسند . در برخی مناطق آسیای شرقی به این درخت میموسا گفته می شود . این درخت هنگام شب و هنگامی که هوا بارانی و مرطوب است حالت افتادگی دارد .
این درخت یک درخت کوتاه و خزان پذیر است که ارتفاع و بلندی آن بین 12-5 متر است . تاج پوشش این گیاه پهن است . این گیاه کند رشد می کند و قطر سایه آن 14-7 متر است.
رنگ پوست تنه درخت سبز نقره فام است و برگهای آن باریک وبلند کشیده و اندازه آن 25-20 سانتی متر است و برگچه های آن دو سانتی متر است. رنگ گلهای آن به رنگ سفید و صورتی است . گلها به صورت خوشه ای است فصل گل ریزان "شب خسب" از اواسط بهار آغاز و تا تابستان هم ادامه دارد.

فواید درختان

فواید درختان

یکی از فواید مهم درختان و فضای سبز در شهر ها و دیگر مناطق، نمای زیبا و ایجاد سایه است، به غیر از این موارد، منافعی دیگر اعم از فواید اجتماعی، استفاده ی همگانی، زیست محیطی و اقتصادی را نیز به همراه دارد.
فواید اجتماعی
انسان ها از وجود طبیعت و درختان همواره لذت می برند، ما با نگاه به درختان، به آرامش، سبکبالی و حس زندگی می رسیم. تحقیقات نشان داده است که حتی بیشتر بیماران بعد از عمل جراحی و یا بیماران قلبی، اگر در بیمارستان در اتاقی با منظره ای رو به طبیعت و درختان بستری شوند، بهبود آنها سریع تر می شود. وجود درختانی که در خیابان های شهری نیز کاشته می شوند نشان پیوند قدیمی بین انسان و طبیعت است، به همین دلیل است که به منظور استحکام این رابطه، همگی سعی می کنیم تا از درختان کهنسال قدیمی محافظت بیشتری به عمل آوریم.
تفاوت در قد و ضخامت و استحکام این درختان زیبایی آنها را رقم می زند، گویی که همیشه زنده هستند و ما انسان ها گاهی اوقات با کاشت درختانی که دوست داریم خود به خود آنها را بخشی از زندگی خود می دانیم.
فواید همگانی
البته در مورد کاشت درختان در محوطه ی خصوصی منزل باید همواره توجه داشت که نوع و اندازه آن طوری باشد که به حریم خصوصی همسایه ها وارد نشود مگر اینکه همسایه شما نیز با توافق با شما علاقه مند به استفاده از نما و فواید آنها باشد. بنابراین در انتخاب دقیق و مناسب محل کاشت درختان می توانید فضا و نمای ساختمان های مجاور را اشغال نکنید.
کاشت درختان در محوطه شهر طبق نقشه و نماسازی پیش می رود، بیشتر ---------- شهرداری ها آن است که با ایجاد فضای سبز و کاشت درختان در شهرها و پیاده رو ها، نمای مصنوعی و شهری را پشت این صحنه های زیبا و دلنشین مخفی کننند، تا شهروندان بتوانند با نگاه و استفاده از زیبایی های آن، در ترافیک های شهری و ... لذت ببرند.
منافع زیست محیطی
درختان همواره با احاطه ی کوهها و ایجاد نمایی زیبا، پاکیزگی هوا، حفظ منابع آبی، پناهگاه حیات وحش در حفظ محیط زیست تأثیر بسزایی را دارند. چگونگی آب و هوا تحت تأثیر مقدارتابش نور خورشید، باد و میزان بارندگی است. در تابستان اشعه آفتاب بوسیله ی برگهای درختان تابستانی جذب می شود و در زمستان بصورت ---------- شده به طبیعت برگردانده می شوند، در گرمای داغ تابستان با وجود درختان و پناه گرفتن زیر سایه آن از نسیم خنک آن لذت می بریم. به همین دلیل اکثر ما در حیاط یا اطراف خانه،درختانی تابستانی، می کاریم.
همچنین درختان با وجود شاخ و برگشان حکم بادشکن را هم ایفا می کنند، در موقع بارندگی های شدید با مقاومت در برابر باران و آبهای جاری مانع ایجاد سیل می شوند.
در علف ها و بوته های زیر درختان بلند، قطرات شبنم کمتری دیده می شود، چرا که در شب انرژی رادیات کمتری از سطح خاک آزاد می شود.
به دلیل خنکی و درجه دمای کمتر ناشی از درختان، کاشت آنها در سطح شهر باعث تعادل دمای بیشتری با وجود موانعی چون ساختمان ها و ... می شود.
ایجاد فضای سبز، درخت، درختچه و شمشاد ها به نوعی نقش ---------- کننده ی هوا را به عهده دارند. آنها با مکانیزم خود، با جابه جایی گرد و غبار، جذب دی اکسید کربن و در مقابل آزاد سازی اکسیژن، جذب ذرات آلوده کننده ای چون منواکسید کربن، دی اکسید گوگرد، هوای تصفیه شده و سالم تری را در اختیارما قرار می دهند.
با وجود درختان در سطح شهر، طبیعت زنده دوباره جریان پیدا می کند. پرندگان به سوی آنها برای سکونت و لانه سازی ... می آیند، چرخه ی زندگی و سیر تکاملی آنها ادامه می یابد و به این صورت، تعامل بین طبیعت و زندگی شهر نشینی شکل می گیرد.
منافع اقتصادی
درست است که تمامی درختها و درختچه ها مفید هستند اما بسته به نوع، اندازه و وضعیت آب و هوایی برای رشد و کاربرد آنها دارای ارزشبندی متفاوتی هستند. بهره بری از درختان می تواند بصورت مستقیم یا غیر مستقیم باشد. نقش آنها در کاهش مصرف سوخت انرژی بصورت بهره بری مستقیم است، مثل، استفاده از خنکی هوا و تمیزی آن، بهره از سایه ی درختان به روی منازل و اطراف، بادشکن بودن درختان که همگی آنها منجر به استفاده کمتر از سوخت در مصرف از کولر و ... می شود. هر چه عمر درختان طویل بیشتر باشد ارزش آن نیز بالا تر است. با کمی نگاه دقیق تر می بینیم که داشتن فضای سبز چه مزایای به نسب فضاهای امروز شهری که به تدریج عاری از این مزیت طبیعی است، دارد.
منافع غیر مستقیم درختان از وسعت بیشتری برخوردارند که بیشتر آنها جنبه ی همگانی دارد تا فردی. با ایجاد فضای سبز بیشتر، میزان ساختمان سازی ها و متعاقبا" تراکم جمعیت کمتر شده و تقاضا برای مصرف برق و آب کاهش می یابد، کماکان شاهدیم که چطور با از بین بردن این فضاها، برج سازی ها، هزینه های قبوض هر روز افزایش می یابد. درختان با ایجاد هوای سالم، هزینه های ساخت و نصب تصفیه کننده های هوا را کم تر می کنند. شاید با نگاه اول خیلی این مبالغ به چشم نیاید ولی با احتساب همه ی آنها می بینیم که چه مبالغ هنگفتی را شامل می شود.
سرمایه گذاری و گسترش فضای سبز
جدای از تمام منافع فوق، درختان برای نگهداری و حفاظت مخارجی را هم در بر دارند. میزان بهره برداری از درختان با نحوه ی نگهداری و حفاظت از آنها رابطه ی مستقیم دارد. بیشترین هزینه برای کاشت آنها، همان ابتدا است، یعنی خرید نهال ها، خاک و کود، که بسته به نوع نیاز و استفاده ی شما از درخت باید در خرید آن دقت کنید، مخارج بعدی شامل آبرسانی، هرس کردن شاخ و برگهای زائد است و در بعضی مواقع جابه جایی درختان و دوباره کاشتن آن ها نیز هزینه های گزافی را به دنبال دارد.
برای عملکرد بهتر درختان و فضای سبز، رسیدگی علمی و ترمیم آنها ضروری است. تقویت و سم پاشی خاک، هرس به موقع (تا حدی که خاصیت سایه دهی خود را از دست ندهد)، همواره سرعت رشد درخت را افزایش می دهد. با گذراندن دوره ی مراقبت های خانگی و علمی از گیاهان می تواند با نکات بیشتری در این مورد برای کیفیت بهتر فضای سبز خود استفاده کنید.

آنچه در مورد درخت نخل باید بدانیم

آنچه در مورد درخت نخل باید بدانیم
سابقه کشت این درخت در دنیا به بیش از 5000 سال پیش رسیده و کاشت آن در ایران از بدو تاریخ و تشکیل سلسله هخامنشی معمول بوده است. تکثیر این درخت بوسیله هسته خرما یا بوسیله جابجا کردن پاجوشها (جوانه های خرما) صورت می گیرد.

درختی که شب می‌خوابد

گل‌های شیشه‌شور مانند این درخت، با آن رنگ سفید و صورتی ابریشمی و براق پرچم‌هایش، سبب نام گرفتن این گیاه به درخت «گل ابریشم» یا «ابریشم‌دار» شده است.

 در اکثر زبان‌ها اسم این گیاه به ظاهر ابریشمی، به گل‌هایش مربوط می‌شود؛ مثلاً در زبان انگلیسی به آن می‌گویند:
«silky tree».

اما از آن‌جا که ایرانی‌های ریزبین از اول، مصداق عینی «تو مو می‌بینی و من پیچش مو» بودند، دریافتند که نزدیک غروب، با تاریک شدن هوا، برگ‌های شانه‌ای گیاه به طرف رگبرگ خم می‌شوند، روی هم می‌افتند و شکل بسته و خوابیده‌ای به خود می‌گیرند. به همین دلیل اسمش را گذاشتند. «شب خُسب». خسبیدن که می‌دانید یعنی چه؟ در زبان ژاپنی هم معنی اسم این درخت همین است.

دانشمندان سال‌های سال دنبال جواب این سؤال بودند که چرا گل ابریشم با تاریک شدن هوا و همچنین در هوای بارانی و خیلی مرطوب، برگ‌هایش را جمع می‌کند و به اصطلاح، می‌خوابد؟

بالاخره آنها فهمیدند خداوند یک جور «ساعت بیولوژیک» برای این گیاه آفریده است که به طور اتوماتیک می‌تواند زمان را اندازه‌گیری کند و تشخیص بدهد که چند ساعت از شبانه‌روز برگ‌های گیاه باید باز یا بسته باشد. البته این که می‌گویم ساعت، به هیچ‌وجه منظورم یک جسم خارجی عقربه‌دار نیست! بلکه بیشتر یک نرم‌افزار یا برنامه زمان‌سنج زیستی است. انسان‌ها، جانوران و بعضی از گیاهان دیگر هم به طور خدادادی در طول چرخه شبانه‌روز، هر یک به نوعی از ساعت‌های زیستی خود استفاده می‌کنند؛ مثلاً انسان به طور طبیعی با تاریک شدن هوا نیاز به خوابیدن را در خود احساس می‌کند.

در مورد شب‌خسب هم تقریباً همین طور است، ولی نه دقیقاً! چون در آزمایش‌های مختلف، درخت را چندین روز در تاریکی مطلق و روشنایی مطلق نگه داشتند و باز هم شاهد باز و بسته شدن برگ‌های آن بودند. گرچه در این شرایط نظم باز و بسته شدن برگ‌ها به هم خورد و این اتفاق در فواصل طولانی‌تری افتاد. به همین خاطر بود که دانشمندان فهمیدند عواملی مثل نور، املاح معدنی مثل کلر و پتاسیم، و میزان رطوبت هوا حکم باتری‌های این ساعت زیستی را دارند که در تنظیم و دقت هر چه بیشتر آن نقش مهمی بازی می‌کنند.

به طور کلی با قطع تابش نور، روزنه‌های گیاه بسته می‌شوند و املاح معدنی و به دنبال آن، آب به سمت برگچه‌های زیرین حرکت می‌کنند، برگچه زیرین متورم و آب‌دار وبرگچه بالایی خمیده و خالی از آب می‌شود؛ همان حالت ریلکس و افتاده موقع خوابیدن!

بنای امپراتوری قارچ ها بر جنازه درختان

چگونه جنگل های زمین ۲۵۰ میلیون سال پیش نابود شدند؟

گذشته زمین همواره مورد توجه دانشمندان بوده است. این که در میلیون ها سال پیش دقیقا چه بر سر عوارض مختلف زمین نظیر دریاچه ها و جنگل ها آمده است و همچنین ساکنان مختلف آن در بازه های زمانی گوناگون نظیر دایناسورها به چه دلیل از روی زمین نابود شده اند ، همواره پرسش های بزرگی را در برابر دانشمندان و کنجکاوی بی پایان آن نهاده است. همین کنجکاوی موجب شده است تا یکی از مهم ترین عناصر سازنده زمین یعنی جنگل ها و چگونگی نابودی آنها در میلیون ها سال پیش مورد توجه قرار گیرد. از ۲ دهه گذشته علاقه دیرینه شناسان به پوشش سبز صدها میلیون سال پیش زمین و آنچه در آن دوران بر سر آن آمده است، وارد مراحل تازه و جذاب تری شده است که البته این همه صرفا به دلیل توسعه فناوری های مرتبطی است که بازگشت به میلیون ها سال پیش را راحت تر کرده است. گروهی از دانشمندان بین المللی متشکل از کشورهایی نظیر انگلیس، آمریکا و هلند به این نتیجه رسیده اند که ریزارگانیسم هایی که سیاره زمین را در بیش از ۲۵۰ میلیون سال پیش تحت پوشش خود قرار داده بودند، در حقیقت نوعی قارچ های باستانی بوده اند که به درون درختان خشک و مرده رخنه کرده بودند. اکنون و به واسطه این یافته ارزشمند و بی سابقه، دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که ارگانیسم های یاد شده این توانایی را داشته اند که در سطح بسیار وسیعی رشد و نمو کرده و به نوعی روی زمین امپراتوری عظیمی بنا کنند. این دوره دقیقا به زمانی بازمی گردد که جنگل های جهان از میان رفته بودند.

خاکشیریسم درختکاری در ایران

نگاهی بر تصمیم گیری های نادرست در عرصه مدیریت فضای سبز و جنگل کاری

به خاطر می آورم در جوانی مطلبی در یکی از کتاب های دکتر شریعتی در مورد «مکتب خاکشیریسم» خوانده بودم. خلاصه آن است که روزی پیرمردی نزد دوستی مشکلات جسمی خود را بیان کرد و از وی مشاوره خواست. پیرمرد گفت مدتی است که پهلویم درد می کند، دوست به ایشان راهنمایی کرد که کمی خاکشیر را در آب بریزد و ناشتا بخورد. سپس پیرمرد از وضع بد مزاجش گفت و دوست استفاده از خاکشیر را با دستوری شبیه قبل تجویز کرد. پیرمرد از نارسایی چشمانش گفت و مجددا دوست با بیان اینکه کمی خاکشیر را در آب می ریزی و ناشتا می خوری، او را راهنمایی کرد. بالاخره پیرمرد به بیان مشکلات اقتصادی و گرفتاری های خانوادگی اش زبان گشود و گفت مدتی است که خواستگار برای دخترم آمده و پول ندارم و باز دوست با بیان اینکه «کمی خاکشیر را در آب بریز و ناشتا بخور» معجزه این اکسیر را به پیرمرد یاد آور شد. به نظر می رسد که پیروی از مکتب خاکشیریسم و رابطه دوست و پیرمرد با آنچه در مدیریت عرصه های فضای سبز و جنگل کاری ایران رخ می دهد تفاوت چندانی ندارد. بیش از ۸ـ۷ دهه از سابقه جنگل کاری و فضای سبز شهری توسط سازمان های مسوول می گذرد. حداقل در سه دهه ای که عمر این نگارنده به خاطر دارد معمولا درختان ثابتی کشت می شوند. فرقی نمی کند در پارک است یا فضای بیرون شهر، در شهر کوچک است یا بزرگ، در اتوبان است یا در کوچه، در خاک شور است یا شیرین، در بیابان است یا جنگل، در جنوب است یا شمال. کاج و اکالیپتوس از جمله عناصر ثابتی هستند که هر جا کاشته شده اند بدون توجه به اینکه آیا این درختان مناسب این کشور هستند؟! حتی به رغم آنکه منشا کاج، خارجی است نام «کاج تهران» را به خود گرفته است. زمستان گذشته سرمای شدیدی کشور را فرا گرفت، این سرما آ ن طور که کارشناسان هواشناسی اعلام کرده بودند کم سابقه بود ولی بی سابقه نبود. شاید در مقابل خسارات فراوانی که این سرما به همراه داشت، یکی از بزرگ ترین سودهای آن فراهم کردن آزمایشگاهی بزرگ به وسعت ایران بود تا به دست اندرکاران جنگل کاری و فضای سبز درسی بیاموزد که شاید با هیچ ابزار و استادی آموختن آن ممکن نبود. این سرما نشان داد که بعد از نزدیک یک قرن تجربه جنگل کاری و فضای سبز و حدود نیم قرن کشت وسیع گونه های وارداتی لازم است نگاهی نو به آنچه در این مدت اتفاق افتاده است بیندازیم و اشتباهات گذشته را تکرار نکنیم. لازم است متخصصان، استادان و دانشجویان گیاه شناسی، جنگل کاری، فضای سبز و پارک ها هر چه بیشتر به بررسی نتیجه این رخداد طبیعی بپردازند و گیاهان مقاوم و حساس به سرما را شناسایی کنند. این نگارنده فرصت یافت که در ایام عید، فضای سبز مصنوعی بین اراک و تهران و همچنین تعدادی از بوستان ها و پارک های تهران را از نزدیک بازدید کرده و ارزیابی اولیه را از نتایج سرما به دست آورد. تقریبا اکثر درختان کاج، اکالیپتوس، خرزهره و نخل هایی که توسط شهرداری های اراک، قم و تهران و همچنین سازمان جنگل ها و مراتع در دو دهه اخیر کاشته شده ، خشک شده اند. به خصوص کلیه کاج ها، اکالیپتوس ها، خرزهره ها و گز شاهی که در طرح جنات (از حرم تا حرم) در مسیر اتوبان قم – تهران کاشته شده، خشک شده اند.

جایگاه درخت نزد ایرانیان

جنگل ها و درختان در جوامع و فرهنگ های مختلف بشری معانی نمادین مختلفی یافته اند. در بسیاری از جوامع اولیه یا درختان را می پرستیدند یا به عنوان واسطه ای بین عالم خدایان و عالم بشری تقدیس می کردند به شکلی که بقایای این اعتقادات را هنوز می توان در بعضی ادیان و جوامع مشاهده کرد.

جنگل ها و درختان در جوامع و فرهنگ های مختلف بشری معانی نمادین مختلفی یافته اند. در بسیاری از جوامع اولیه یا درختان را می پرستیدند یا به عنوان واسطه ای بین عالم خدایان و عالم بشری تقدیس می کردند به شکلی که بقایای این اعتقادات را هنوز می توان در بعضی ادیان و جوامع مشاهده کرد. جنگل ها و بیشه زارهای فراوانی نیز از دیرباز در نقاط مختلف زمین به دلایل مختلف مقدس شمرده می شدند که بعضی از آنها هنوز هم مقام خویش را در اعتقادات برخی گروه های انسانی حفظ کرده اند. شکل درخت (تنه ای که شاخه ها همانند دست ها و انگشتان به آن متصلند) موجب شده در برخی جوامع نماد انسان شمرده شوند و نماینده بسیاری از صفات بشری باشند. مفهوم درخت را در بسیاری از فرهنگ ها می توان به راحتی یافت که همچون اسطوره ای، بازتاب رابطه خدا و انسان، ارواح مقدس، مرکزیت جهان و... است.