معرفی برخی از گیاهان مرتعی و راهنمای کشت آنها

کشور ایران از نظر وصعیت آب و هوایی و به ویژه میزان بارندگی دارای شرایط متفاوتی است به طوری که در پاره ای از مناطق کویری و خشک بارندگی کمتر از ۱۰۰ میلی متر می باشد . جهت سهولت امر مرتعکاری و انتخاب گونه ها و روشهای مناسب بذرکاری لازم است با توجه به مطالعات پوشش گیاهی و تجدید حیات طبیعی و نیز بررسی هایی که در زمینه ی سازگاری گیاهان مرتعی انجام گرفته است کشور را بر حسب میزان بارندگی سالانه به مناطق مختلف تقسیم و گیاهان مناسب برای هر منطقه را به تفکیک معرفی نمود .

مناطق با بارندگی بین ۳۵۰-۱۸۰ میلی متر

مرتعکاری در مناطقی با بارندگی حدود ۲۰۰ میلی متر می بایستی در محل هایی انجام گیرد که خاک منطقه عمیق بوده و امکان ایجاد روشهای جمع آوری و پخش آب به منظور ذخیره ی نزولات آسمانی وجود داشته باشد .

گیاهانی که در این مناطق سازگار هستند عبارتند از :

۱- Agropyron desertorum

خانواده رزاسه Rosaceae

رزاسه یا گل‌ سرخیان

رزاسه یکی از خانواده­های متنوع و پر جمعیت از نظر گونه­های گیاهی است. گیاهان گوناگون آن با کاربرد مختلف دیده می‌شوند. تعداد زیادی گیاهان دارویی، درختان میوه، بخشی از گیاهان زینتی، تعداد زیادی گل‌های شاخه بریده یا گیاهان آپارتمانی در این خانواده هستند. اجداد رزهای امروزی نسترن‌ها هستند. نسترن­ها با نام جنسی رزا Rosa در جهان شناخته شده هستند و شامل مجموعه‌ای از گیاهان با خواص و کاربردهای گوناگون می­باشند. نسترن­های شناخته شده­ای در نقاط مختلف ایران بصورت پایه درختان پیوندی و پایه گل­های رز پیوندی کشت و کار می­شوند.

رزا فوئتیدا Rosa foetida

یکی از این نسترن­های بسیار زیبای شناسایی شده در ایران رزا فوئتیدا Rosa foetida است. که در منطقه کوهستانی کردستان به وفور یافت می­شود. رزا فوئتیدا درختچه‌ای است با رشد منظم و برگ­های درخشان سبز، گل­های زرد معطر و منظره­ای بسیار زیبا دارد. این گیاه به تنهایی هم بعنوان درختچه زینتی قابل کشت و کار است.
 

ازگیل

به طور کلی در ایران ازگیل گفته می شود و در مناطق شمال ایران که به طور وحشی در جنگلها می روید با نامهای محلی شناخته می شود از جمله در آستار «ازگیل» در طوالش «سر، زر و ترشه سر»، در اطراف رشت «ترشه سر» در رامسر و شهصوار «ترشه کنس»، در رامیان «تالاس گور»، در گیلان و مازندران «کنس کنوس» و در گرگان و کجور «کندز و کندس» به عربی «نلکا»، «زعرور»، «کنوس طبری»، «ینی دنیا» و «مشملا» نامیده می شود. به فرانسوی Neflier و به انگلیسی Medlar و Medlar tree گفته می شود. درختی است از خانواده Rosaceae نام علمی آن Mespilus germanica L و مترادفهای آن Mespilus communis Guldenst و Pyrus germanica L و Mespilus vulgaris Rchb و Ostinia mespilus Clairv طرف گیاه شناسان مختلف نامگذاری شده است.

مشخصات

ازگیل درخت کوچکی است که ارتفاع آن حدود 6 متر ، شاخه های آن خاردارد، در جوانی خزی و رفته رفته صاف می شود. از مشخصات اختصاصی آن این است که دارای ریشه ای عمودی و پوست خاکستری نقره ای است. برگهای آن بیضی کمی کشیده نوک تیز کناره برگها بی دندانه یا چند دندانه دارد و ابعاد آن 13-10 × 5-3 سانتی متر تغییر می کند. روی برگ سبز تیره پشت برگ سبز خاکستری گلهای آن سفید درشت منفرد بدون پایه و میوه آن گرد و کروی و گاهی گلابی شکل و قهوه ای رنگ است. روی پوست میوه کرکهای نمدی مخملی و عدسکهای سفید دیده می شود. ابعاد میوه در حد گیلاس تا گردو می باشد. چوب آن سخت و بی رنگ حنایی روشن است . از چوب آن روستائیان عصا و داس و چوب دستی درست می کنند. چوب دستی پر گره درویشان معمولا از چوب ازگیل تهیه می شود. 

گیاهان دما را حس می‌کنند

گروهی از دانشمندان انگلیسی در تحقیقات خود نشان دادند که گیاهان به شدت نسبت به تغییرات دما حساس هستند و این تغییرات را از طریق ژن‌ها حس می‌کنند.

به گزارش مهر، محققان مرکز جان اینز در انگلیس دریافتند که گیاهان به طور شگفت‌انگیزی به دما حساس هستند و می‌توانند تغییرات بسیار جزئی دما حتی به اندازه یک درجه سانتیگراد را درک کنند.

نتایج این کشف می‌تواند توضیح دهد که گیاهان چگونه می‌توانند به تغییرات آب و هوایی واکنش نشان دهند. همچنین با کمک این تحقیقات می‌توان گیاهانی برای کشاورزی ایجاد کرد که بیشترین تحمل گرمایی را در دمای بالا داشته باشند.

این محققان با بررسی گیاه Arabidopsis thaliana نشان دادند یک عنصر کلیدی در حساسیت گیاهان به دما وجود دارد.

این عنصر کلیدی یک پروتئین تخصصی به نام H2A.Z است که به شدت به دور ساختار نوکلئوزوم DNA پیچیده می شود. زمانی که دما بالا می‌رود H2A.Z به DNA اجازه می‌دهد که به طور گسترده‌ای خود را باز کرده و نوکلئوزوم را ذوب کند. به این ترتیب این ساختار تغییر یافته نوکلئوزوم می‌تواند وارد سایت‌های فعال کننده‌های مختلف DNA شود.

این محققان در این خصوص توضیح دادند: نتایج بررسی‌های ما حاکی از آن است که سطح فعالیت این پروتئین به دما پاسخ می‌دهد. این نتایج، مکانیزمی را نشان می‌دهند که از طریق آن می‌توان بر روی بیان ژنتیکی گیاه اثر گذاشت و اجازه نداد که این پروتئین در نوکلئوزومها نفوذ کند. به این ترتیب ژن‌ها می‌توانند دمای بیشتری را تحمل کنند.

براساس گزارش ساینس دیلی، کشف این مکانیزم‌ها می‌تواند کاربردهای بسیاری برای توسعه یک سیاست امنیت غذایی داشته باشد. با کمک این سیاست‌ها می‌توان گیاهان خوراکی را کشت داد که نسبت به دماهای بالاتر نیز مقاوم باشند.

بدبوترین گل جهان پس از 75 سال شکفته شد

بدبوترین گل جهان، با ظاهری غریب و غیر متعارف برای اولین بار طی یک دهه اخیر به طور کامل گشوده شد و با وجود بوی نامطبوعی که دارد، افراد زیادی برای مشاهده این گل در محل نگهداری آن جمع شدند

به گزارش خبرگزاری مهر، گیاه‌شناسان از وقوع این رویداد بسیار هیجان زده شده‌اند زیرا گل بدبوی "تیتان آروم" پس از 75 سال گلبرگ‌های خود را گشوده و به طور کامل شکفته است.

جمعیت کنجکاوی که برای مشاهده این پدیده دور این گل گرد آمده بودند به خوبی درک کردند که یکبار مشاهده نزدیک این گل برای تمام عمرشان کافی است، زیرا بویی که از این گیاه ساطع می‌شود به شدت نامطبوع بوده و به بوی جسد گندیده جانوران شباهت دارد.

از این رو این گیاه که در دانشگاه بیسل سوئیس از آن نگهداری می‌شود، "گل جسد" نیز نامیده می‌شود. این گل در روز جمعه شکفته شده و انتظار می‌رود تا روز یکشنبه به همین شکل باقی بماند.

این گیاه 2.5 متری که زیستگاه اصلی آن در جنگل‌های بارانزای اندونزی است، یکی از بزرگ‌ترین گیاهان بدون شاخه و انشعاب در جهان به شمار می‌رود و به صورت میانگین هر یک دهه یک بار می‌شکفد و همین روند عجیب شکفتن باعث شده که مجموعه داران و گیاه‌شناسان به این گیاه تمایل زیادی داشته باشند.

گلبرگ این گیاه به اندازه یک چتر بوده و در هنگام شکفتن کامل قطر آن به حدود یک متر می‌رسد. بوی نامطبوع و آشکار این گل را می‌توان از فاصله 800 متری احساس کرد این بو که در شب‌ها شدت آن افزایش پیدا می‌کند به منظور جذب حشرات گرده افشان به وجود آمده است به این شکل زمانی که گل برای گرده افشانی آماده باشد، انتشار بویی متعفن از آن آغاز می‌شود و برای سه روز ادامه خواهد داشت.

باریجه

باریجه
خصوصیات فنولوژیکی گیاه باریجه:
با توجه به اطلاعات حاصله از اهالی روستا و مطلعین و موقعیت جغرافیایی و وضعیت آب و هوایی منطقه رشد گیاه پس از گرم شدن هوا معمولاً از فروردین ماه شروع تا اواسط تیر ماه ادامه دارد و در بقیه ماه های سال گیاه در حال استراحت است،زمان گلدهی این گیاه بر اساس مشاهدات عینی در نیمه دوم اردیبهشت ماه می باشد.
زمان بذر دهی بوته ها در تیر ماه در زمان برداشت شیره باریجه می باشد و قوه نامیه بذر تا دو الی سه سال حفظ می شود.(1(
خصوصیات گیاه شناسی باریجه:
باریجه گیاهی است چند ساله از خانواده چتریان (Umbellifera) و از جنس فرولا(Ferula) که با نامهای علمی :F.Galbanifulua         F.Gummosa       F.Schairمعرفی شده است که از آنها برای تهیه شیره باریجه استفاده
مینمایند و ایرانیان نیز از دیر باز با این گیاه آشنایی داشته و در کتب قدیم بنام انجدان از آن نام برده شده است و با نام های کما،کمای،قسنی،گالبانومو باریجه شناخته می شود.(1)
خصوصیات مرفولوژیکی گیاه باریجه:
باریجه دارای ساقه ای ضخیم با ارتفاع حد اکثر 2 متر و با برگهای سبز متمایل به خاکستری به طول 30 سانتی متر و پوشیده از کرکهای کوتاه می باشد

گل ساعتی Passiflora incarnataL

نام فارسی: گل ساعتی

نام علمی:                                               Passiflora incarnataL.

نام انگلیسی:                               Passion-flower  herb. mypop

نام فرانسوی:                                              Herbe de passiflore   

نام آلمانی:    Passionsblumenkrut, Flischfarbige passionsblume

نام عربی: زهر الالام

تیره:                                                                   Passifloraceae  

ریخت شناسی:

        گل ساعتی گیاهی چند ساله و پایا است به ارتفاع 8 تا 9 متر که به صورت درختچه نیز دیده میشود. البته برخی از گونه های آن علفی و چند سله می باشد. ساقه های آن دارای پیچکهایی است که به گیاهان کناری می پیچد و از این طریق بالا رونده است. برگهای آن متانوب و بزرگ به طول 6 تا 15 سانتی متر ، دمرگدار و دارای پهنکی مرکب از سه لب عمیق با ظاهر برگچه مانند که سطح زیرین آنها کرکدار و کناره های آنها رگبرگهای شبکه ای مشاهده می شود. به طور کلی برگها دارای بریدگی های عمیقی هستند که آنها را به صورت برگهای مرکب یا چند برگچه در می آورد. گلهای این گیاه که زیبایی خاصی دارد ، درشت و منفرد است به قطر تقریبی 9 سانتیمتر که معطر است و منتهی به دمگل دراز میشود. در هر یک از گلها 3 براکته،5 کاسبرگ، 5 گلبرگ سفید رنگ، 5 پرچم یا بساک بزرگ و نارنجی دیده میشود. تخمدان کرکدار و سبز مایل به خاکستری بوده و زبر است و خامه گل دارای سه شاخه دراز است که در انتهای آنها کلاله های سرسان قرار دارد. از مشخصات دیگر کل اینست که در داخل جام آن ، تاجی از الیاف باریک سفید یا قرمز مایل به ارغوانی رنگ واقع در چند ردیف دیده می شود. میوه های گل ساعتی مسطح ، به رنگ مایل به سبز یا قهوه ای و با نقطه های گود و زیاد و دارای دانه های زرد مایل به قهوه ای است. به طور کلی میوه ها شبیه به گردو یا سیب کوچک است. که گوشت آن زرد رنگ و خوراکی است.[2،4،5،6،7]

اندام دارویی:

اسم‌های جدید برای گیاهان عجیب

چه زیبا! چه عجیب! چه بدبو! چه خطرناک! اینها گیاهانی هستند که کمتر کسی تا به حال آنها را دیده است

رشد و تغذیه و تکثیر این گیاهان آن­قدر با بقیه  فرق دارد که می توان از آنها  به عنوان شگفتی­های دنیای آفرینش یاد کرد. اسم این گیاهان هم مثل خودشان عجیب است. پس بهتر است وقتی با آنها آشنا می­شویم، دنبال اسم تازه­ای برایشان باشیم!

به من دست نزن!

اگر به این گیاه دست بزنی چیز عجیبی را می­بینی؛ این که ظرف مدت چند ثانیه، برگ­های گیاه پژمرده می­شوند. اما ناراحت نباش! به محض این که گل احساس کرد خطری تهدیدش نمی­کند، برگ­هایش باز شده و مثل روز اولش می­شود. در واقع، این عمل یک جور مبارزه  است تا حیوان­های علف‌خوار آن را نخورند.  البته وقتی که هوا تاریک می­شود، برای صرفه‌جویی در مصرف آب خودش را جمع می­کند تا سطح تماس کمتری با هوا داشته باشد. پس می­توان اسمش را گذاشت: نازک­نارنجی صرفه­جو!

گونه‌های اولیه گیاهان گوشتخوار شناسایی شد

دانشمندان نسل‌های اولیه گیاه حشره‌خوار ونوس و گونه‌های دیگر گیاهان گوشتخوار زا شناسایی کردند

به گزارش بی‌بی‌سی گیاهان حشره‌خوار و گوشتخواری که در زیر آب رشد می‌کنند همگی خواص خود را از گونه‌ای که دارای برگ‌های چسبناک است به ارث برده‌اند.

با گذشت زمان، نیاز این گیاهان به غذا و شکار بیشتر، باعث تکامل آن‌ها برای بدست آوردن ادوات و سلاح‌های بیشتری مانند شاخک‌های زهرآلود شده‌است.

گیاهان گوشتخوار و شکارچی در شکل‌های مختلفی یافت می‌شوند و دانشمندان شش مرحله تکاملی برای آن‌ها قائل هستند.