GIS & RS Sanandaj

GIS & RS Sanandaj

نویسنده وبلاگ آرمین فاتحی
GIS & RS Sanandaj

GIS & RS Sanandaj

نویسنده وبلاگ آرمین فاتحی

کاربردهای GIS

از جمله کاربردهای GIS می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

  • تهیه نقشه های حوادث و بلایای طبیعی:
  • نقشه های مکان یابی (Siteselection) که انتخاب محل های مناسب جهت اجرای پروژه های مهندسی نظیر دفن مواد زائد، خط لوله، جاده ومسیر راه آهن، سدها و گسترش و توسعه ساختمان سازی میباشد.
  • فراوری های متنوع زمین شناسی جهت ارزیابی منابعی مانند آب، ماسه وگراول، سنگ ساختمانی، نفت خام، گاز طبیعی، زغال سنگ، انرژی زمین گرمایی در کنار کانیهای فلزی.

  • تحقیقات اکتشافی در زمینه شناسایی روابط متقابل مکانی میان مجموعه داده ها در طول دوره تحقیق زمین شناسی، مانند درک علائم ژئوشیمیایی وژئوفیزیکی منطقه ای گرانیت های نوع S وI ویا ارزیابی علائم حاصل از تصاویر ماهواره ای در ارتباط با لیتولوژی و پوشش گیاهی.
  • منابع آب و آبخیزداری: کشف منابع آبی زیر زمینی و بررسی آبهای سطحی
  • کشاورزی و برنامه ریزی برای کاربری اراضی: بسیاری از سازمانهای مربوط به کشاورزی و کاربری اراضی، هم اکنون از تکنیک های GIS بهره می گیرند. به عنوان نمونه، داده های مربوط به کاربری اراضی و هواشناسی حاصل از ماهواره ها، اندازه گیری های زمینی و اطلاعات مربوط به محصول سال قبل، همه با هم برای پیش بینی میزان یک یا چند نوع محصول دریک منطقه می توانند تجزیه و تحلیل شوند.
  •  
ادامه مطلب ...

ایجاد و پیاده سازی سیستم GIS

بدیهی است که پیاده سازی سیستم GIS در هر سازمان، دارای پیچیدگیها خاص خود می‌باشد. ولیکن به طور کلی، برای اجرای و پیاده‌سازی موفق یک سیستم GIS ، می‌بایست فعالیتهای زیر انجام شود:

  1. آنالیز نیازمندیها
  2. اجرای یک پروژه نمونه ( Pilot) برای شناخت دقیق تر نیازمندیها و مشکلات موجود
  3. طراحی مفهومی، منطقی و فیزیکی پایگاه داده
  4. تدوین دستورالعملهای تولید نقشه و مشخصات نقشه های مورد نیاز
  5. تولید و جمع آوری اطلاعات نقشه‌ای و توصیفی مورد نیاز
  6. طراحی و پیاده سازی سازمان GIS
  7. تهیه سخت افزار و نرم افزار مورد نیاز و آموزش پرسنل
  8. توسعه پایگاه داده طراحی شده به منظور پوشش کاربردهای خاص تعریف شده برای سیستم
  9. توسعه کاربردها و توابع تجزیه و تحلیل اطلاعات
  10. تدوین استانداردها و فرآیند تبادل اطلاعات
  11. توسعه و تدوین مراحل و نحوه حفاظت و نگهداری از اطلاعات
  12. اجراو پیاده سازی کامل سیستم به صورت یکپارچه، درواحدها و سازمانهای وابسته

  ادامه مطلب ...

مدلسازی شبکه معابر در نرم افزار ArcGIS

در دنیای مدرن امروز، شالوده اقتصادی هر کشور در زیرساختارهای آن کشور قرار دارد. قسمت عمده ای از این زیر ساختارها در شبکه های انتقال نیرو ( آب، برق)، شبکه های گازرسانی، شبکه های ارتباطاتی (تلفن و اینترنت) و راهها قرار دارد.

این زیرساختارها می توانند بصورت شبکه (Network) مدل شوند. این مدلسازیها در مدیریت حوادث و خرابی های پیش آمده در شبکه بسیار مفیدند. چرا که باعث اتخاذ تصمیمات صحیح و بموقع برای حل بحران می گردند و به این ترتیب از اتلاف بیهوده وقت، هزینه و انرژی جلوگیری بعمل خواهد آمد.

نرم افزار ArcGIS مدل کاملی برای اخذ، ذخیره و تجزیه و تحلیل شبکه ها ارائه میکند. در اینجا به بررسی اصول ساخت و مدلسازی شبکه معابر در نرم افزار ArcGIS، پرداخته خواهد شد.

مقدمه

شبکه ها نقش مهمی را در هر جامعه ایفا میکنند. حرکات روزمره مردم، توزیع، انتقال و خدمات کالا، خدمت رسانی در زمینه منابع و انرژی، ارتباطات و …. همگی از طریق یک شبکه مشخصی انجام می پذیرد. مسئله شبکه آنقدر پر اهمیت بوده است که در نرم افزار ArcGIS یک Extension مجزا بنام Utility Network Analyst برای آن ایجاد شده است. تجزیه و تحلیل شبکه ها بدون استفاده از این ابزار کاری بس مشکل، وقتگیر و طاقت فرسا میباشد. زیرا با گسترده شدن یک شبکه اتصالات بین اجزای آن بسیار پیچیده می گردد.

 

ادامه مطلب ...

وظایف اصلی یک سیستم اطلاعات مکانی

یک سیستم اطلاعات مکانی (GIS)، اصولاً پنج فعالیت اصلی زیر را شامل می‌شود‌:

  1.  ورود اطلاعات
  2.  دستکاری و ویرایش اطلاعات
  3. مدیریت اطلاعات
  4. پرسش و پاسخ و تجزیه و تحلیل اطلاعات
  5. نمایش اطلاعات

۱ـ ورود اطلاعات

قبل از آنکه اطلاعات مکانی بتوانند وارد محیط GIS شده و مورد استفاده قرار گیرند، می بایست این اطلاعات به فرمت و ساختار رقومی  قابل قبول سیستم GIS، تعدیل شوند.

منابع تولید کننده اطلاعات مورد نیاز یک سیستم GIS :

· تصاویر ماهواره ای و تکنیکهای سنجش از دور

· عکس های هوایی و تکنیکهای فتوگرامتری

· نقشه برداری کلاسیک

· سیستم تعیین موقعیت جهانی (GPS)

· اسناد، مدارک و نقشه های موجود

   ادامه مطلب ...

روش یادگیری GIS

چون بعضی از دوستان در قسمت نظرات سوالاتی در رابطه با نحوه یادگیری GIS و جنبه های مختلف اون پرسیدند بهتر دیدم این بار عمومی جواب بدم شاید واسه همه مفید باشه.

ببینید دو صورت میشه به GIS نگاه کرد. حالت اول یه جورایی مهندسیه. یعنی آدم نرم افزارها و ابزارها رو یاد میگیره (بماند که خود GIS اصلا ابزاره و نه یه علم) . تو حالت دوم فرد سراغ کاربردهای مختلف GIS در زمینه های مختلف مثل جغرافیا ، برنامه ریزی شهری، زمین شناسی، یا حتی علوم تربیتی و غیره  میره . معمولا بچه های جغرافیا رو که من دیدم بیشتر حالت دوم هستند یعنی نرم افزارهای پایه رو بلدند ولی بیشتر روی کاربردهای جی آی اس متمرکزند. توی بقیه رشته ها اگه بحث GIS مطرح میشه منظور کاربرد GIS توی اون رشته هست.


برای حالت اول یا یادگیری نرم افزارها طبعا اولین و مهمترین قدم تسلط بر ArcGIS هست. کتاب خوبه (تی تی دژ یا سنجری یا هر چیز دیگه.) کلاس هم خوبه یعنی آدم راه می افته ولی اون چیزی که آدم رو مسلط می کنه کار کردن خود فرده. جنبه های زیادی از این نرم افزار هست که نه توی کتاب هست و نه معمولا توی کلاس گفته میشه. چون خودم تدریس کردم می گم. اصلا فرصت طرح اونا در کلاس  نمیرسه. تسلط بر ArcGIS هم یعنی یه کار مداوم و در طول زمان و در عین حال یعنی تسلط بر جنبه های مختلف رشته GIS به صورت عملی و واقع گرایانه. پس انتظار نداشته باشید یک ساله توی ArcGIS حرفه ای بشید. کار معقولی هم نیست که یک سال تمام وقت فقط روی اون وقت گذاشت بلکه برای کسی که پیوسته کار می کنه تقریبا سه سالی زمان لازم داره. نکته دیکه این که اگه میگم “تسلط” به این معنا نیست که فرد کلیه جوانب ArcGIS رو بلد باشه بلکه جنبه های اساسی. به طور مثال ArcIMS رو خود من زیاد بلد نیستم. لزومی هم به یادگیری اون (در هنگام آشنایی با ArcGIS) نیست.

 

ادامه مطلب ...

مقدمه ای بر GIS – GIS چیست ؟

با گسترش GIS و کاربردهای آن بسیاری با این سوال مواجه  می شوند که به راستی GIS چیست ? حجم زیاد داده و کاربردهای روزافزون آنها در نظام های مختلف مرتب با زمین نظیر منابع طبیعی، محیط زیست، خاک و زمین شناسی و … از یک سو و ماهیت پویایی و تغییرپذیری آنها در بعضی از نظامها از جمله منابع طبیعی و محیط زیست از سویی دیگر، ضرورت استفاده از ابزارهای کمکی الکترونیکی و روشهای نوین را مطرح ساخته اند. توسعه و تکامل بسیار سریع فن آوری رایانه ای در بخش های سخت و نرم افزاری آن در دهه های اخیر ابتدا امکانات و تسهیلات فنی بسیار زیادی در رابطه با پردازش هندسی و گرافیکی داده های مرتبط با زمین و همچنین سازماندهی، مدیریت و بکارگیری اطلاعات موضوعی را به طور مجزا از فراهم ساخت. تشخیص ضرورت در اختیار داشتن و بکارگیری تسهیلات فوق به طور یکپارچه و توامان در رابطه با داده های زمینی، منجر به طراحی و ایجاد سیستمهای اطلاعات جغرافیایی گردید. سیستم اطلاعات جغرافی قادر است داده های مربوط به موقعیت مکانی پدیده ها را به همراه اطلاعات توصیفی آنها به طور یکپارچه نگهداری و به طور همزمان جهت طراحی، برنامه ریزی و حل مشکلات مورد استفاده قرار دهد.

 
ادامه مطلب ...

مجموعه استاندارد OGC در داده های مکانی

استانداردها و مشخصات (OGC (Open Geospatial Consortium اسناد فنی هستند که رابط ها و رمزگذاری ها را به طور دقیق شرح می دهند. هدف اصلی در توسعه مجموعه استاندارد OGC حل مسائل و مشکلات تعامل پذیری (Interoperability) بین نرم افزارهای موجود در حوزه GIS است. در نتیجه با انجام پیاده سازی منطبق با این استانداردها توسط توسعه دهندگان نرم افزار این اطمینان حاصل می شود که نرم افزارها به راحتی بتواند با همدیگر کار کرده و تبادل اطلاعات کنند.

OGC مجموعه استانداردها و مشخصات زیر را فراهم می سازد :

  ادامه مطلب ...

تجزیه و تحلیل اطلاعات مکانی

تجزیه و تحلیل اطلاعات مکانی توسط پرسش و پاسخ یا به اصطلاح گرفتن Query توسط نرم‌افزار انجام می‌شود. که انواع زیر را داراست:

پرسش مکانی: چه عوارضی با چه مختصاتی در یک مکان وجود دارد.

پرسش توضیحی: چه عوارضی توسط پرسش و پاسخ یا به اصطلاح گرفتن Query توسط نرم‌افزار انجام می‌شود. که انواع زیر را داراست:

پرسش مکانی: چه عوارضی با چه مختصاتی در یک مکان وجود دارد.

پرسش توضیحی: چه عوارضی با چه خصوصیات و ویژگیهایی در یک مکان وجود دارد.

پرسش ترکیبی: ترکیب مکان و اطلاعات توصیفی.

به این مفهوم که ابتدا یک پرسش مکانی مطرح می‌شود و مکانهای مورد نظر انتخاب می‌شوند و سپس خصوصیت خاصی از آنها مورد نظر قرار گرفته و از آن query انجام می‌شود. مثلاً کل واحدهای تجاری تهران(مکانی) که مجوز ساخت در سال ۸۹ گرفته‌اند (توصیفی)

Query به دو صورت انجام می‌گیرد:

  1. شرطی: در صورت وقوع اتفاقی، اتفاق دیگری را برای ما پیدا می‌کند.
  2. شبیه‌سازی: در بحث مدل‌سازی قرار می‌گیرد مثلاً با چه میزان سیل چه مناطقی را آب می‌گیرد.

نمونه آنالیزهایی که در تجزیه و تحلیل اطلاعات انجام میشود:

  1. آنالیز توپولوژی: عوارض را توپولوژی کرده و سپس آنالیز می‌کنیم. مثلاً دو جاده که باهم نقاطع دارند و دو عارضه درون همدیگر قرار گرفته‌اند.
  2. آنالیز :Overlay  اطلاعات را به صورت لایه لایه می‌توان دریافت کرد  و در نتیجه بااستفاده از تکنیک overlay آنها را با هم ترکیب می‌نمایند. DATA  اطلاعات خام هستند که لایه‌های اطلاعاتی، لایه‌های خام هستند و با تجزیه و تخلیل این اطلاعات یکسری اطلاعات جدید به دست می‌آید که به Information موسومند.
  3. آنالیز  Buffer: با توجه به یک خصوصیت خاص، مناطق دارای این خصوصیت را شعاع می‌زنیم و منطقه را انتخاب می‌نماییم.
  4. آنالیز Network : آنالیز شبکه‌ای، خطوط برق و گاز ، … که با توجه به معیار خاص می‌توان شبکه را انتخاب کرد که روی این شبکه آنالیز انجام می‌شود مثلاً کوتاهترین مسیر بین دو راه انتخاب میشود و…
  5. آنالیز اندازه‌گیری:
  •  فاصله
  •  محیط
  •  مساحت

اطلاعات جغرافیایی

اطلاعات جغرافیایی به دو دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

  • اطلاعات مکانی
  • اطلاعات توصیفی

اطلاعات مکانی نشان‌دهنده موقعیت عارضه (location) هندسه عارضه، و توپولوژی است. که توپولوژی شامل مواردی چون مجاورت دو یا چند عارضه،‌ مشمول (قرار گرفتن یک عارضه درون عارضه دیگر) تقاطع (توصیف آنکه چه عوارضی همدیگر را قطع می‌کند) می‌گردد.

۶۰ تا ۸۰ درصد هزینه و زمان تولید یک سیستم مربوط به اطلاعات جغرافیایی می‌شود.

اطلاعات توصیفی (Attribute) به دو صورت در GIS ذخیره‌سازی می‌گردند:

  • Static Data
  • Dynamic Data

داده‌های استاتیک را تنها یک بار وارد سیستم می‌کنیم و این داده‌ها پیوسته در حال تغییر نیستند. مانند نام مالک. داده‌های دینامیک داده‌هایی هستند که با توجه به یک سری توابع تحلیلی محاسبه می‌شوند و متغیر هستند.