GIS جی ای اس

جمع آوری داده های مربوط به توزیع فضای عناصر محیط اطراف ، از زمانهای قدیم سهمی از فعالیتهای جوامع سازمان یافته راجهت برنامه ریزی ، تصمیم گیری و سیاستگذاری به خود اختصاص داده . لازمه برنامه ریزی و تصمیم گیری در اختیار داشتن اطلاعات صحیح در زمینه مربوطه می باشد. چنانچه باور داشته باشیم که تصمیم گیری و سیاستگذاری های خوب متکی بر اطلاعات درست است اهمیت و کیفیت اطلاعات و نظام های اطلاع گرا به خوبی روشن است ، بدون شک تحقق این امر از طریق سنتی جمع آوری اطلاعات یعنی به روش کارزمینی و دستی مستلزم صرف زمان   و هزینه های زیاد می باشد،دستیابی سریع به اطلاعات به منظوربرنامه ریزی ، تصمیم گیری، بهره برداری ، نظارت و اجرا در شاخه های گوناگون علوم درجهان سبب رشد فن آوریهای نوین و از جمله سیستمهای اطلاعات جغرافیایی گردیده است .درحال حاضر تلاش مراکز علمی و فنی جهان در جهت ابداع روشهایی است که بتواند بالاتری بهره وری را از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی بدست دهد. به کارگیری این ابزار باامکان استفاده در شبکه های اطلاع رسانی جهانی ، یکی از زمینه های مناسب و مساعد درجهت معرفی توان ها و استعدادهای کشور در سطح جهانی است

معرفى گروه

امروزه تلفیق علم زمین شناسى وتکنولوژى روز بستر مناسبى را براى بررسى شرایط وقابلیتهاى معدنى موجود درجهان فراهم آورده است. همچنین با استفاده از آن امکان بررسى وپیش بینى مخاطرات زمین ودر نتیجه پیشگیرى از رویدادها و بلایاى طبیعى میسرگردیده است. در زمینه علم اکتشاف‌،‌پى جویى واکتشاف صحیح ومدرن منابع معدنى راهى مناسب براى دستیابى به منابع ارزى قابل توجه از نظر توان معدنى بدون اتلاف بودجه وهزینه بوده وباعث پیشگیرى از هدر رفتن منابع مالى وانسانى مى باشد. سازمان زمین شناسى واکتشافات معدنى کشور، همگام با تکنولوژى روز جهان ودر سطح کشورهاى پیشرو در علم GIS، فعالیتهاى خود را در گروهى به همین نام گسترش داده است. گروه GIS سازمان زمین شناسى در سال 1375 (1996میلادى) با مجموعه اى نظام یافته از نیروهاى متخصص،‌تجهیزات نوین وداده هاى مکانى وتوصیفى ایجاد گردیده است. در حال حاضر این گروه زیر مجموعه دپارتمان ژئومتیکس بوده و در زمینه هاى مختلف علم GIS فعالیت دارد. از جمله این فعالیتها مى توان به موارد زیراشاره نمود:   1- ایجاد دیتا بانک براى تمامى داده هاى ارائه شده به گروه . این داده ها پس از طبقه بندى و رقومى سازى در قالب داده هاى مکانى وتوصیفى براى بکارگیرى در پروژه هاى مربوطه به صورت دیتابانک تنظیم گردیده اند. 2- مدیریت داده ها،‌خصوصاٌ داده هاى با حجم بالا وتهیه واجراى استانداردهاى مرتبط 3- تهیه نقشه هاى موضوعى با استفاده از داده هاى رسترى و بردارى وبا اعمال روشهاى نوین متکى بر پایه داده ونظر کارشناسى وتلفیق داده ها. 4- تهیه نقشه هاى پتانسیل معدنى براساس داده هاى زمین شناسى، ژئوشیمیایى ، ژئوفیزیک هوایى ، دورسنجى ونقاط معدنى شناخته شده وبا در نظرگرفتن توان بالقوه والگوى زایشى منطقه 5- همکارى با گروه هاى مختلف سازمان در پردازش داده هاى مناسب وتهیه نقشه هاى رقومى موضوعى براساس پروژه مشترک مانند،‌پایدارى شیب، فرسایش،زمین لغزش،پهنه بندى خطر زلزله،مکان یابى دفن زباله وسایر موارد. گروه GIS با آموزش مستمرکارشناسان وبا بهره گیرى از دانش روز کارشناسان مطرح جهان دراین زمینه و سوابق همکاریهاى متعدد داخلى وبین المللى ،‌سطح کیفى مجموعه را در سطح قابل قبول وبرجسته اى نسبت به استانداردهاى جهان قرار داده است وآمادگى آن را دارد که مجرى پروژه هاى ملى وبین المللى باشد. 6-    اجراى پروژه هاى بین المللى: -    رقومى سازى وGIS ready کردن نقشه سایزموتکتونیک دنیا به سفارش یونسکو وW CG -   ارائه خدمات مشاوره وآموزش و راه اندازى ژئوماتیکس سازمان زمین شناسى ونزوئلا -   ارائه خدمات مشاوره وآموزش و راه اندازى ژئوماتیکس سازمان زمین شناسى تاجیکستان 7- تدوین استاندارد مدل داده ومتادیتا جهت تولید لایه هاى اطلاعاتى لینک های مرتبط با این بخش ارزیابى پتانسیل معدنى کشور در پروژه استراتژى اکتشاف سیستم فراگیر مدیریت اطلاعات مکانى ( GDMS ) مدلسازى و اکتشاف ذخایر طلاى جدید در پهنه‌ ژئودینامیکى سنندج- سیرجان و کمان ماگمائى ارومیه- دختر پروژه ایجاد مرکز ژئومتیکس در سازمان زمین شناسى کشور تاجیکستان اطلاعات زمین مرجع جمع آوری داده های مربوط به توزیع فضای عناصر محیط اطراف ، از زمانهای قدیم سهمی از فعالیتهای جوامع سازمان یافته راجهت برنامه ریزی ، تصمیم گیری و سیاستگذاری به خود اختصاص داده . لازمه برنامه ریزی و تصمیم گیری در اختیار داشتن اطلاعات صحیح در زمینه مربوطه می باشد. چنانچه باور داشته باشیم که تصمیم گیری و سیاستگذاری های خوب متکی بر اطلاعات درست است اهمیت و کیفیت اطلاعات و نظام های اطلاع گرا به خوبی روشن است ، بدون شک تحقق این امر از طریق سنتی جمع آوری اطلاعات یعنی به روش کارزمینی و دستی مستلزم صرف زمان  و هزینه های زیاد می باشد،دستیابی سریع به اطلاعات به منظوربرنامه ریزی ، تصمیم گیری، بهره برداری ، نظارت و اجرا در شاخه های گوناگون علوم درجهان سبب رشد فن آوریهای نوین و از جمله سیستمهای اطلاعات جغرافیایی گردیده است .درحال حاضر تلاش مراکز علمی و فنی جهان در جهت ابداع روشهایی است که بتواند بالاتری بهره وری را از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی بدست دهد. به کارگیری این ابزار باامکان استفاده در شبکه های اطلاع رسانی جهانی ، یکی از زمینه های مناسب و مساعد درجهت معرفی توان ها و استعدادهای کشور در سطح جهانی است.  براى سیستم اطلاعات جغرافیایى (GIS) تعاریف متعدد و متنوعى ارائه گردیده است. پیدایش سیستم‌هاى اطلاعات جغرافیایى به دهه 1960 در کشور کانادا بر مى‌گردد. (حبیبى، 1380،30) اما، با عمومیت یافتن این سیستم در دهه‌هاى اخیر در کل کشورهایدنیا، مهمترین کشورهایى که به طراحى، برنامه نویسى و ایجاد نرم افزارهاى خاص GISمى‌پردازند، عبارت از کشورهاى آمریکا، انگلیس، هلند، و کانادا مى‌باشند. در ذیل برخى از مهمترین و کاربردى‌ترین تعاریف مرتبط با GIS ارائه گردیده‌اند: • حالت خاصى از سیستم‌هاى اطلاعاتى است که شامل پایگاه داده هایى از مشاهدات درشکلهاى توزیع شده فضایى فعالیتها یا پدیده‌هاست که در فضا بصورت نقاط، خطوط، و یاسطح قابل تعریف هستند. GIS، اطلاعات این نقاط، خطوط، یا سطوح را نگهدارى نموده وداده‌ها را براى سؤالهاى تخصصى و ویژه بازیابى مى‌کند. (حبیبى، 1380، 3) • سیستم اطلاعات جغرافیایى (GIS)، وسیله‌اى براى ذخیره و پردازش اطلاعاتجغرافیایى در کامپیوتر مى‌باشد. این سیستم با سرعت و قدرت انواع تابع و ترکیبسخت‌افزارى و نرم‌افزارى قادر به پاسخگویى مى‌باشد. (گرجى‌نژاد، 138،7) •مجموعه اى سازمان‌یافته از سخت‌افزار و نرم‌افزار و اطلاعات جغرافیایى (داده‌هاى توصیفى) و نیروى انسانى متخصص (مغزافزار) که به منظور کسب، ذخیره،بهنگام‌سازى، پردازش، تحلیل و ارائه کلیه اشکال اطلاعات جغرافیایى، طراحى و ایجادگردیده‌اند. (حبیبى، 1380، 5) •اشاره دارد به روشهایى که از فناوریرایانه اى بهره مى‌گیرند تا در تمام کاربردهایى که مرتبط با مکان و فضاست قابلیت تجزیه و تحلیل و پشتیبانى از تصمیم‌گیریها را فراهم سازد. جمع‌آورى، ذخیره سازى،سازماندهى، بازیافت، تحلیل و نمایش اطلاعات مرتبط با مکان از تواناییهایى GISتلقى مى‌گردد.  (نوریان، 1378، 118) آنچه در تمامى تعاریف فوق مشترک است، واژه‌هاى سیستم، داده‌ها و تحلیل مى‌باشد. بنابراین، بصورت بسیار سادهGIS را مى‌توان یک ”سیستم براى تجزیه و تحلیل داده‌ها” دانست در واقع GIS ترکیبی از چندین لایه اطلاعاتی است که به شما این امکان را می دهد تا به بهترین وجه ممکن فضای مورد نظر را بررسی و ارزیابی کنید. البته اینکه از چند لایه اطلاعاتی بدین منظور استفاده کنید بستگی به این دارد که برای چه مطلبی سراغ GIS بروید مثلا اگر می خواهید یک فروشگاه جدید خریداری کنید بهتر است قبلا از خرید در مورد موقعیت مکانی و خطراتی که ممکن است این فروشگاه را تهدید کند اطلاعاتی را به دست آورید.   تاریخچه          اولین نمونه از یک GIS  ملی ، GIS  کانادا است که از اواخر 1960 به این طرف به صورت پیوسته مورد استفاده قرارگرفته است در دهه های 1970 و 1980 میلادی پیشرفت های قابل ملاحظه ای در فناوریGIS به وجود آمد، به طوری که عبارت "سیستم اطلاعات جغرافیایی " در مورد مجموعهابزارهایی برای تحلیل و نمایش نقشه ها و ادغام فنون و شیوه های آماری و نقشه ای وکاربرد فراگیرتر آن ، بویژه برای تحلیل تاثیرات و خط مشی های دولتی به کار گرفتهشد. درحالی که سابقه فناوری درکشورهای غربی ازجمله کانادا و آمریکا به بیش از 40سال می رسد این فناوری در  اغلب کشورهای جهان سوم  بسیار جوان می باشد.        در ایران اولین مرکزی که به صورت رسمی استفاده از سیستماطلاعات جغرافیایی در کشور را آغاز کرد سازمان نقشه برداری کشور بود که در سال 1369بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی ، عهده دار طرح بکارگیری این سیستم شد .  اینسازمان در حال حاضر مشغول تهیه نقشه های توپوگرافی 1:25000 از عکسهای هوایی بامقیاس 1:40000 می باشد و این فرصتی است برای تبدیل این نقشه ها به ساختارهای رقومیو تاسیس پایگاه توپوگرافی ملی که نیازهای کاربران را در زمینهGIS  برآورده می کند.          در همین راستا شورای ملی کاربرانGIS  به منظور سیاستگذاریبرنامه ریزی و هماهنگ سازی فعالیت ها در زمینهGIS ، تحلیل نیازمندیها و همچنین بهرهبرداری شایسته از کلیه ظرفیتهای علمی ، فنی و نیروی انسانی در راستای ایجاد وبکارگیری GISو با توجه به وظایف سازمان نقشه برداری کشور در خصوص تدوین و ایجادسیستمهای اطلاعات جغرافیایی ملی در دی ماه 1372 تاسیس گردیده است. باقی مطالب به صورت پی دی اف در سایت سازمان وجود دارد اطلاعات بیشتر آموزش GIS