در کیلومتر 25 جاده چالوس- کرج، شهر مرزن آباد واقع گردیده است. در بخشهای شرقی و غربی مرزن آباد، دو منطقه ییلاقی به نامهای کجور و کلاردشت واقع شدهاند که دارای چشم اندازهای طبیعی و فرهنگی دیدنی و جذابی هستند.
کلاردشت در بخش غربی و 12 کیلومتری مرزن آباد در یک خط مستقیم واقع شده است. نام این منطقه در منابع تاریخی و جغرافیائی قدیم با نامهای کلار و کلارآباد آمده است.
کلاردشت در موقعیت جغرافیایی 36 درجه و 29 دقیقه عرض شمالی و 51 درجه و 6 دقیقه طول شرقی و در دامنههای شمالی سلسله جبال البرز قرار دارد.
در بخش جنوب غربی این منطقه کوه معروف و نسبتا مرتفع علم کوه واقع شده است. آب و هوای منطقه سرد کوهستانی میباشد.
رودخانه ها و چشمههای زیادی در آن جاری هستند که مهمترین آنها رودخانه سرد آبرود است. این رودخانه از کوههای غرب کلاردشت سرچشمه می گیرد و پس از مشروب کردن بخشی از اراضی کلاردشت در منطقه غرب چالوس به دریای خزر می ریزد.
از جاذبه های دیگر کلاردشت دریاچههای کوچک و بزرگ آن است که بر جاذبه های طبیعی آن می افزاید. دریاچه ولشت یکی از 10 دریاچه آب شیرین کشور محسوب میشود که در این منطقه واقع شده و محیط زیست مناسبی را برای پرندگان و آبزیان فراهم نموده است. گونههای گیاهی و جانوری کلاردشت نیز از دیگر ویژگیهای آن هستند.
مجموعه ویژگیهای طبیعی کلاردشت شرایطی را فراهم نموده که از دیرباز این منطقه مورد توجه انسان و سکونت وی قرار گرفته است. امروزه شواهد فراوان برجای در زمینه های باستان شناسی ،مردم شناسی ،صنایع دستی و هنرهای سنتی حکایت از غنای فرهنگی این منطقه دارد.
ادامه مطلب ...
ادامه مطلب ...
دریای خزر یا دریای کاسپین از شمال به روسیه، از جنوب به ایران، از غرب به جمهوری آذربایجان و از شرق به جمهوریهای ترکمنستان و قزاقستان محدود میشود.
در سواحل دریای خزر بنادر فراوانی وجود دارد. مهمترین و معروفترین بنادر ایرانی دریای خزر عبارتند از:
بندر انزلی یکی از شهرهای ساحلی دریای خزر در استان گیلان است. بندرانزلی بزرگترین و اولین بندرشمالی ایران، درحاشیه دریای خزر قرار دارد.
از این بندر با نام انزلی بارها در تاریخ یاد شده و طی قرون متمادی راه مهم ارتباط اقتصادی با تمدن مشرق و مغرب زمین محسوب میشد.
بندر نوشهر یکی از مهمترین بنادر اقتصادی و تجاری ایران است که در سواحل دریای خزر قرار دارد. این بندر نزدیکترین بندر به پایتخت تهران است و مجهز به خطوط هوایی است.
ساخت بندر نوشهر در سال ۱۳۰۹ شمسی آغاز شد و در سال ۱۳۱۸ به بهره برداری رسید. اولین محمولهای که در این بندر تخلیه شده است قطعات و ماشینآلات کارخانه ذوب آهن کرج بود. سالیانه حداقل ۵۰۰ فروند کشتی در این بندر تردد میکنند.
بندر ترکمن در غربیترین نقطه استان گلستان و در ساحل دریای خزر قرار دارد. این بندر از قدیمیترین بنادر دریای خزر است.
این شهر در 10 کیلومتری بیابانهای ترکمنستان و در ساحل دریا قرار دارد و جزیره زیبای آشوراده و اسکله تاریخی آن از جلوههای گردشگری این شهرستان بشمار میآیند.
بندر امیرآباد یکی از بزرگترین بندرهای در حال توسعه شمال ایران در کرانه جنوبی دریای خزر است که در 51 کیلومتری شمال شرقی شهرستان ساری قرار دارد.
بندر گز در غرب استان گلستان و در 42 کیلومتری شهرستان گرگان قرار دارد در سواحل دریای خزر قرار دارد.
این بندر از شمال به خلیج گرگان و جزیره میانکاله، از شرق به کردکوی، از غرب به گلوگاه و بهشهر و از جنوب به نواحی جنگلی کوههای جهان مورای رشته کوه البرز محدود شده است.
بندر فریدونکنار یکی از شهرهای ساحلی استان مازندران است و بین شهرهای بابلسر و محمودآباد قرار دارد.
بندر فریدونکنار علاوه بر آنکه به عنوان یک بندر پشتیبان در کنار سایر بنادر فعالیت دارد، از محوطه مناسبی برای توسعه انبارداری کالا نیز برخوردار است.
دریاچه کیو در شهر خرم آباد قرار دارد و یکی از منحصر به فردترین و زیباترین دریاچههای استان لرستان به شمار میآید
ادامه مطلب ...
دریا، پهنه بزرگی از آب شور است که با اقیانوس یا به عبارتی به آبهای آزاد راه داشته باشد. واژۀ دریا همچنین به برخی از دریاچههای بزرگ نیز اطلاق شده است مانند دریای خزر و دریای مرده (بحرالمیت).
در گویش فارسی دری افغانستان و تاجیکستان و دیگر نقاط آسیای میانه واژه دریا به معنای رود بکار میرود. عمق دریاها مختلف و تغییر پذیر است و در بعضی نقاط بین 12،000 تا 15،000 متر میباشد.
ته دریاها مانند سطح زمین ناصاف و غیرمسطح است و در زیر آب درههایی موجود است شبیه به درههایی در کوههای بسیار مرتفع است و جزیرههای کوچک و کم وسعت نیز قلههای کوههای مرتفع زیر دریا هستند.
عنوان دریا معمولاً برای دریاچههای شور هم که فاقد مجرای خروجی طبیعیاند نیز استفاده میشود، مانند دریای خزر که دریاچهای بزرگ است و دریاچه گالیله که یک دریاچه کوچک با آب شیرین و مجرای خروجی طبیعی است.
دریای خزر، بزرگترین دریاچه جهان و خلیج فارس و دریای عمان مهمترین دریاهای ایران، هستند.
ارتباط دریایی ایران با سایر کشورها از این دریاها انجام میگیرد. طول سواحل خلیج فارس و دریای عمان که از طریق تنگه هرمز به یکدیگر متصل میشوند 2530 کیلومتر است.
تعداد دریاچههای ایران به دلیل وضعیت خاص تکتونیک آن تقریباً زیاد است. برخی از آنها دائمی و بعضی از آنها در بیشتر روزهای سال خشک و بیآب هستند.
از دریاچههای مهم دائمی میتوان به خزر، ارومیه، بختگان، جازموریان، پریشان، مهارلو، زیریوار و هامون اشاره کرد.
برای آشنایی با دریاها و دریاچههای ایران بر روی لینکهای زیر کلیک کنید:
این رود با طول ۹۵۰ کیلومتر طولانیترین رودی است که تنها در داخل ایران قرار دارد و در عین حال تنها رودخانه ایرانی است که به آبهای بینالمللی و اقیانوسهای جهان ارتباط دارد.
کارون تنها رود ایران است که بخشی از آن قابل کشتیرانی است و آب آشامیدنی شهر اهواز از رودخانه کارون تامین میشود.
کارون از یک طرف در خرمشهر از طریق مصب خود به اروند رود که رودخانههای دجله و فرات از کشور عراق نیز به آن میریزند وصل میشود و از طرف دیگر به خلیج فارس و اقیانوس هند مرتبط میشود.
ایران از طریق اروند رود و کارون میتواند کالاهای تجارتی را از طریق کشتی و به وسیله حمل و نقل دریایی که ارزانترین وسیله حمل و نقل کالاست تا شهرستان اهواز و حتی شهرستان شوشتر برساند و در عین حال کالاهای ایرانی را به جهت صادرات از این شهرستانها تا بنادر بینالمللی خرمشهر و آبادان و بندر امام (ره) منتقل کند.
رودخانه کارون رودخانهای است که از نظر ارتفاع سطح آب و عرض و طول و از نظر جریان و گذر آب و عرض و طول مناسب آبخور جهت عبور کشتیهای کوچک به نام لبخ یا مرکب در حد و اندازه رودخانههای دجله و فرات و برای عبور این قبیل کشتیهای کوچک کاملا مناسب است.
این رودخانه در زمان قاجار به شدت مورد توجه انگلیس قرار گرفت و آنها که قبلا در رودخانه دجله و فرات سرویس کشتیرانی دایر کرده بودند این سرویس حمل و نقل دریایی را از دجله و فرات از طریق رودخانه کارون تا شهرستان اهواز و حتی تا شهرستان شوشتر نیز برقرار کردند.
آن قسمت از رودخانه کارون که بین بند قیر تا خرمشهر واقع شده و شامل مجموعه آب رودخانههای کارون و دزاست که کارون بزرگ خوانده میشود و کشتیرانی فقط تقریبا در همین محدوده از کارون امکان پذیر است. طول این مسیر حدود 190 کیلومتر است.
در حاشیه این رود تمدنهای بزرگی از ایران شکل گرفتهاست. سرچشمه شاخههای اصلی کارون (ارمند و بازفت)، زردکوه بختیاری در استان چهار محال و بختیاری است ولی شاخههای فرعی آن از کوههای مختلف سرچشمه میگیرند مانند خرسان از دنا در استان کهگیلویه و بویراحمد و دز از ارتفاعات لرستان.
این رود، پس از عبور از مناطق کوهستانی و پر پیچ و خم، در منطقهای به نام گتوند وارد دشت خوزستان میشود.
رود کارون در شمال شوشتر به دو شاخه تقسیم میشود که در جنوب شوشتر به یکدیگر متصل میشوند. مهمترین شاخهٔ فرعی کارون، رود دز است که در شمال اهواز به کارون ملحق میشود.
رود کارون در مرز ایران و عراق، به اروندرود پیوسته و روانه خلیج فارس میشود.
این رودخانه در کتب تاریخ و جغرافیا به نامهای زایندهرود، زندهرود، زندرود، زرینرود، زرینهرود، زن رود و زندکرود آمده است.
علت نامگذاری این رود بدین جهت است که درطول مسیر خود باغات و کشتزارهای فراوانی را آباد و زنده میکند. به همین خاطر به این رود زنده رود نیز میگویند.
بخش اعظم آب زاینده رود وارد اصفهان میشود و برای انتقال آب کوهرنگ به اصفهان اقدامات زیادی انجام شده است.
روی زاینده رود چندین پل تاریخی از زمان صفویان و قبل از آن برجا ماندهاست. چندین پل در استان چهارمحال بختیاری که مشهورترین آن پل سامان است. در اصفهان سی و سه پل یا پل الله وردی خان و پل خواجو.
حاشیهسازی این رودخانه در شهر اصفهان و بوستانها و بیشههای پیرامون این رودخانه در فصل تابستان گردشگاه مناسبی برای اهالی شهر، ایرانگردان و جهانگردان است.
زایندهرود رگ حیاتی و عامل اصلی سرسبزی و حاصلخیزی اصفهان محسوب میشود.
سرچشمه این رودخانه، دامنههای زردکوه بختیاری است که در حد فاصل بین اصفهان و لرستان قرار دارد.
سرچشمه زایندهرود به شکل حوضی مدور با مساحتی در حدود 300 زرع میباشد که به چشمه جانان معروف است. چشمه مذکور در این ناحیه میجوشد و به طرف مشرق سرازیر میشود.
پس از طی سه فرسنگ، به چشمه دیگری به نام «چهل چشمه» میرسد. همچنین از سمت شمال این منطقه، یعنی ناحیه فریدن، دو چشمه بزرگ دیگر به نام «خُرِسنگ» و «کودَنگ» به جانانهرود ملحق میشود.
انشعاب دیگری نیز به نام زرینرود از طرف جنوب یعنی چهارمحال به این رودخانه اضافه میشود. منبع اصلی این انشعاب زیر کوهی قرار دارد که زردکوه نامیده میشود.
اجزای متشکله رودخانه مرزی بین ایران و عراق (اروند رود)، عبارتند از: فرات، دجله و کارون.
رودخانه فرات از بلندیهای سرزمینی قفقاز (ارمنستان)، سرچشمه میگیرد. این رودخانه از پیوستن رودهایی که از فلات ایران و کشور کنونی ترکیه، سرچشمه میگیرند، تشکیل میشود.
کمابیش 60 درصد از آب رودخانه دجله از کوههای زاگروس (ایران) سرچشمه میگیرد با توجه به آبدهی دجله و فرات، حدود 40 درصد از آب رودخانهای که از پیوستن این دو رودخانه تشکیل میگردد، از سرزمین کنونی ایران تامین میشود.
میزان زیادی از آب رودخانههای فرات و دجله، در اثر سد سازیهای زیاد بر روی آنها، کاهش یافته است. اما، اروندرود هنگامی ارزش واقعی کشتیرانی پیدا میکند که رودخانه کارون، یعنی بزرگترین رودخانهی ایران، بدان میپیوندد.
سرزمین میانرودان (بینالنهرین) که پس از جنگ جهانی اول و متلاشیشدن امپراتوری عثمانی، حکومت جدیدالولاده عراق بر پایه برنامهریزیها و سیاست استعماری؛ کشورسازی انگلستان، بر پهنه آن زاده شد، میان دو رودخانه بزرگ غرب آسیا، یعنی دجله و فرات، قراردارد.
این رود از همریزش رودهای دجله، فرات و سپس کارون تشکیل شده است. دجله و فرات پیش از پیوستن به کارون در شهر قرنه در ۳۷۵ کیلومتری جنوب بغداد به هم میپیوندند.
درازای اروند رود از قرنه تا ریزشگاه آن در خلیج فارس ۱۹۰ کیلومتر است. ریزشگاه اروند رود در میان شهر ایرانی اروندکنار و شهر عراقی فاو است.
ایران و عراق در ۱۵ اسفند سال ۱۳۵۳ طی معاهده ۱۹۷۵ الجزایر ژرفگاه اروندرود را به عنوان خط مرزی میان دو کشور تعیین کردند.
این رودخانه از مرز ترکیه، نخجوان جلفا و ارمنستان گذشته و پس از گذر از مرز ایران و وارد جمهوری آذربایجان شده و به رودخانه کورا میریزد.
رودخانه ارس در سال ۱۸۱۳ میلادی در پی عهدنامه گلستان به عنوان مرز ایران و روسیه انتخاب و تمامی مناطق شمال این رود از ایران جدا و به خاک روسیه افزوده شد.
بعدها ایران و اتحاد شوروی با هم سدی در ناحیه پلدشت به نام سد ارس بنا کردند. سد خداآفرین و سد قیزقعلهسی به صورت مشترک با ارمنستان روی ارس احداث میشود.
رودخانه ارس از ارتفاعات مین گول به ارتفاع 3152 متر در جنوب ارزروم در ترکیه سرچشمه مىگیرد.
این روخانه پس از پیوستن به آرپاچاى؛ مرز مشترک ایران و جمهورى ارمنستان و جمهورى آذربایجان را تا محلى به نام بهرام تپه تشکیل مىدهد و بعد از طى حدود 10072 کیلومتر مسافت به دریاى خزر مىریزد.
حوضه آبریز ارس در کشورهاى ایران، ترکیه، ارمنستان و جمهورى آذربایجان قرار دارد. وسعت آن تقربیاً 10320 کیلومتر مربع بوده و حدود 39% (39000) کیلومتر مربع آن را اراضى ایران تشکیل مىدهد.
در طوال مسیر طى شده آن تغییراتى مشاهده مىشود، از جمله از سرچشمه تا جلفا مناطق صاف و کمى کوهستانى و از جلفا تا اصلاندوز کاملاً کوهستانى و صعبالعبور بوده و عرض و عمق این رودخانه در مسیر حرکت متفاوت است.
در فاصله بین جلفا تا اصلاندوز که ارس بین کوههاى قره داغ و کوههاى کشور آذربایجان در جریان است در بعضى نقاط (نزدیکى های روستاى قولان) عرض آن از 20 متر هم کمتر مىشود؛ در حدود جلفا عرض آن حدود 30 متر و عمق آن 4 متر است ولی در نزدیکى پلدشت عرض آن در حدود 90 تا 100 متر و عمق آن 2 متر مىباشد.
رود ارس از مهمترین رودهای ایران است که علاوه بر جذابیت ویژه گردشگری و تأثیرات مثبت اکوسیستمی، قابلیت مهمی از نظر ماهیهای قابل صید دارد.
ماهیهای این رود حدود ده گونه میباشند که حدود 6 نوع آنها نسبت به دیگر ماهیهای بومی این رود بزرگتر و دارای مقاومت بیشتری نسبت به سایر ماهیها هستند. به همین جهت صید این ماهیها بین ورزشکاران و ماهیگیران از ارزش بالایی برخوردار است.
رودخانه ارس در منابع و اصطلاحات یونانیان و اروپائیان، آراکس ( ARAX ) و ارکساس و آراکسس ( ARAKSS ) بوده و از قدیم اِراسک و آراسک نامیده شده.
در منابع عربى الّرس و در فارسى ارس و اَرس و در ترکى آراز و آراس و اَراز و اَرَز نام گرفته است.