مبانی فتوژئولوژی و تفسیر عکس هوایی

دید کلی
استفاده از عکسهای هوایی در زمین شناسی ، یکی از جدیدترین شاخه‌های علم زمین شناسی است که در سالهای اخیر به سرعت رشد و ترقی کرده است. بطوری که از عکسهای هوایی می‌توان نقشه های اساسی تهیه نمود و ساختمان طبقات و چینه شناسی و بطور کلی وضع زمین شناسی یک محل را مورد بررسی و مطالعه قرار داد. ولی چون ممکن است وضع محل نسبت به عکسهای هوایی تهیه شده تغییر کند، از این جهت حدود اعتماد به آنها محدود بوده ، بطوری که مطالعه و بررسی روی روی زمین را نیز ایجاب می‌نماید.
تاریخچه و سیر تحولی

* طبق گزارشات ، اولین عکسبرداری هوایی از اروپا (فرانسه) ، به وسیله Nadar در سال 1858 در پاریس انجام گردید و مقارن با او ، یعنی در همان سال ، شخص دیگری به نام Laussedat با دوربین عکاسی و فیلمهای شیشه‌ای که با خود در باسن داشت، از دهکده‌ای نزدیک پاریس عکسبرداری نمود.

* در آمریکا ، اولین عکس هوایی که با باسن گرفته شد، به تاریخ 13 اکتبر 1860 ثبت گردید.

* در اتحاد جماهیر شوروی ، تاریخ اولین عکسبرداری هوایی به سال 1886 برمی‌گردد.

علم اقلیم شناسی

اقلیم شناسی علمی است که در جستجوی بیان و شرح طبیعت اقلیم و نیز اینکه به چه ترتیب از محلی به محل دیگر عوض گشته و همچنین اینکه چگونه وابسته به فعالیتهای بشری است، می‌باشد. این علم کاملا و بطور پیوسته وابسته به هواشناسی بوده و خود در مورد تغییرات روزانه جوی و نتایج آن بحث می‌کند.


آشنایی

ممکن است بسیاری از رشته‌های مطالعاتی مربوط به سیاره زمین را در سه گروه وسیع و اصلی گنجانید. این سه گروه عبارتند از: لیتوسفر یا قسمت خشکی زمین ، هیدروسفر یا قسمت آبی سیاره و بالاخره اتمسفر یا جز گازی زمین.

اگر در مطالعه و بررسی چگونگی هوا و اقلیم ، لایه گازی شکل زمین پراهمیت‌ترین می‌باشد، ولی نباید از نظر دور داشت که گرما و رطوبت بطور پیوسته و همیشه میان سطوح خشکی و آبی و جو مبادله گشته و تمام آنها اجزا مکملی را بدست می‌دهند. مراحل مبادله گرما و رطوبت میان زمین و جو در طی مدت زمانی طولانی باعث بروز وضعی می‌گردد که اقلیم نامیده می‌شود. براستی ، اقلیم بیش از فقط یک میانگین آماری بوده و باید آنرا مجموعه چگونگی‌های جوی درگیر با گرما ، رطوبت و حرکت هوا دانست.

اقلیم فاکتور بسیار مهمی از محیط زیست طبیعی بشر می‌باشد، زیرا اگرچه معمولا انسان خود را مخلوقی می‌پندارد که بر روی زمین زندگی می‌نماید، ولی او در واقع ، در قعر اقیانوس عمیق هوائی هم که کره زمین را دربر گرفته است، قرار دارد.

روشهای مطالعه خشکسالی

همانطور که قبلا” ذکر شد با توجه به زمینه فعالیتهای محققان رشته های مختلف ، تعاریف ویژه ای از خشکسالیارائه شده که درنهایت موجب طبقه بندی و تفکیک این پدیده شده است . این امر سبب گردیده است که روشهای مطالعاتی خاصی با توجه به شاخص های موردتوجه همچون بارندگی ، رطوبت خاک ، جریانهای سطحی، مخازن زیرزمینی ، خسارتهای اقتصادی و… ابداع و ارائه گردد . درمطالب ذیل بطوراجمالی روشهای مطالعه خشکسالی و شاخص های هریک از آنها به تفکیک مورد بررسی قرارمی گیرد.

 1-   روش مطالعه بیلان آبی
با توجه به اینکه یکی ازمهمترین زمینه های تاثیر گذار خشکسالی، میزان رطوبت خاک می باشد ، این مسئله بخشی ازمطالعات مربوط به خشکسالی را بخود اختصاص داده است . نظر به تاثیر این عامل دررشد گیاهان و هرگونه فعل و انفعال بیولوژیکی، این مسئله تحت عنوان خشکسالی کشاورزی قلمداد می گردد که درمطالعه آن عمدتا” تغییرات رطوبت خاک درطی دوره های خاصی که گیاه نیازمند آن رطوبت می باشد ، مد نظر قرار می گیرد. عمده شاخص هایی که برای بیان این حالت خشکسالی بکارگرفته می شوند ، سعی دارند بیلان آبی خاک را شناسائی و تبیین نمایند . بطورکلی برای محاسبه بیلان آبی ، روشهای مختلفی وجود دارد که بیشترآنها ازمحاسبه تبخیر وتعرق بالقوهاستفاده می کنند . درمطالب ذیل دو نوع شاخص مهم که دراین زمینه مورد استفاده محققان است ، بطور اجمال ذکر می شود .

تغییر اقلیم و خشکسالی

اثبات وقوع پدیده تغییر اقلیم ( Climate Change )در سطح جهان به سهولت امکان پذیر نیست و نیازمند بررسی های جامع و طولانی مدت بر آمارهایی از پارامترهای جوی است ، هر چند روند گرمتر شدن دمای سطح زمین و افزایش غلظت گاز co₂تقریباً قطعی می نماید .
سناریوهای تغییر اقلیمی در چرخه آبشناسی نمود کاملاً بارزی می یابند . چرا که تمامی اجزاء آن تحت تأثیر تغییرات حاصله در میزان تبادلات انرژی و جرم قرار می گیرند . نوسان منابع آبی به طرز قابل ملاحظه ای تابع تغییرات اقلیمی است ، چرا که نیاز به این منابع با افزایش تبخیر و تعرق در شرایط گرمتر ، خشک تر و آفتابی تر بیشتر می شود . به عنوان مثال براساس گزارشات منتشره در سال 1996 ، مناطق جنوب انگلیس در سال 2050 شدیداً مستعد وقوع خشکسالی بوده ولی مناطق شمالی به مراتب مرطوب تر شده و سیل درآنجا مشکل زاخواهد شد
بررسی ها نشان داده است غلظت گازکربنیک و سایر گازها در اتمسفر از نیمه دوم قرن نوزدهم افزایش یافته است . میزان غلظت co₂از سال 1958 تا 1988 حدود 35 درصد فزونی یافته است . Boult و همکاران در سال 1988 اثر دو برابر شدن غلظت  co₂ را بر روی عوامل هیدرولوژیکی از قبلی تبخیر و تعرق پتانسیل ، رطوبت خاک ، تجمع برف ، ذخیره آب زیرزمینی ، رواناب و بیلان آبی در سه حوزه بلژیک مطالعه کردند. نتایج نشان داد که تبخیر و تعرق پتانسیل ، درصد رطوبت خاک و میزان ذخیره آبهای زیرزمینی در حوزه هایی با نفوذ پذیری زیاد افزایش یافته است .

آشنایی با مضامین تخصصی آب و هوا

اطلاع و آگاهی از وضعیت آب‌وهوا یکی از عمومی‌ترین اطلاعاتی است که به طور روزمره ما دنبال می‌کنیم.

این آگاهی که معمولا از طریق گزار‌ش‌های هواشناسی در اختیار ما قرار می‌گیرد گاه با واژه‌ها و یا اصطلاحات تخصصی همراه است که درک صحیح از آن‌ها به فهم بهتر مطالب این عرصه کمک می‌کند.

با کلیک روی گزینه‌های زیر می‌توانید به تعاریف و اصطلاحات، عبارات و واژه‌های تخصصی هواشناسی دست پیدا کنید:

در همین زمینه:

• مفاهیم: رانش زمین چیست؟
• مفاهیم: بهمن چیست؟
• آشنایی با توصیه‌های ایمنی برای آب و هوای سرد زمستانی
• آشنایی با سازمان هواشناسی جهانی
• مفاهیم: گردباد (Tornado) چیست؟
• آشنایی با واژگان هواشناسی
• مفاهیم: انرژی زمین گرمایی چیست؟
• مفاهیم: تغییر دما چیست؟
• مفاهیم: آنتی سیکلون (مرکز پر‌فشار) چیست؟
• مفاهیم: سیکلون (مرکز کم فشار) چیست؟
• مفاهیم: جبهه هوا چیست؟
• مفاهیم: فشار هوا چیست؟
• مفاهیم: توده هوا چیست؟
• آشنایی با پدیده ال‌نینو
• مفاهیم: ریز گرد چیست؟
• آشنایی با اثرات گرمایش جهانی بر کره زمین
• مفاهیم: توفان‌ اقیانوسی چیست؟
• آشنایی با تاریخچه هواشناسی
• چطور دانه‌های برف تشکیل می‌‌شوند؟
• مفاهیم: آلودگی هوا چیست؟
• مفاهیم: گازهای گلخانه‌ای چیست؟
• مفاهیم: توفان‌ موسمی چیست؟
• مفاهیم: باد چیست؟
• مفاهیم: مه‌دود (smog) چیست؟
• مفاهیم: گرمایش جهانی چیست؟
• مفاهیم: انقلاب زمستانی چیست؟

مفاهیم: انقلاب زمستانی چیست؟

انقلاب زمستانی کوتاه‌ترین روز سال در نیمکره شمالی است (اول دی ماه) و شروع رسمی زمستان محسوب می‌شود.

خورشید در این زمان در پایین‌ترین ارتفاع در آسمان قرار دارد چرا که در این زمان جهت محور قطب شمال سیاره ما که نسبت به سطح مداریش دارای انحراف است، در جهت خورشید قرار ندارد.

انقلاب زمستانی امسال به وقت تهران در ساعت 3:52 دقیقه صبح روز جمعه اول دی ماه رخ می‌دهد.

از هنگام انقلاب زمستانی به بعد روزها بتدریج بلندتر می‌شوند و در طول شش ماه زمین در طرف دیگر خورشید قرار می‌گیرد و  ساکنان نیمکره شمالی انقلاب تابستانی را در بلندترین روز سال (اول تیرماه) تجربه خواهند کرد.

LiveScience,20 Dec., 2006

آشنایی با توصیه‌های ایمنی برای آب و هوای سرد زمستانی

فصل زمستان با برف، باد‌‌های سرد و یخ‌زدگی همراه است؛ این شرایط ممکن است شما را در معرض سرمازدگی قرار دهد.

برای حفظ سلامت خود در آب و هوای سرد این نکات را رعایت کنید:

• به جای یک لایه لباس ضخیم، چند لایه لباس سبک بپوشید، و از روسری، کلاه، دستکش و چکمه استفاده کنید.

• برای جلوگیری از افتادن در محل‌های یخ‌زده شن‌ یا نمک بریزید.

• هنگام لباس پوشیدن به وزش باد سرد توجه داشته باشید.

• اگر با ماشین به سفر جاده‌ای می‌روید، کیت اورژانس و تلفن همراه را به همراه خود ببرید و با یک فرد همراه مسافرت کنید.

• قبل از سفر با ماشین آن را معاینه فنی کنید، باک بنزین را پر نگهدارید و بنزین اضافی به همراه داشته باشید.

HealthDay

حافظ محافظ‌ مان باشیم

با وجود هشدارهای جدی کارشناسان، هنوز از گازهای مخرب لایه اوزون مانند R12 و R22 در سردکننده‌ها استفاده می شود.

زمین میراث ماست؛ میراثی که از پدرانمان به ارث رسیده و برای فرزندانمان به ارث خواهیم گذاشت. این میراث ارزشمند با ویژگی‌های خارق‌العاده‌اش مهد زندگی بشر بوده و گهواره ای متین و آرام برای به بلوغ رسیدن بشر. با تمامی این متانت، بشر تاکنون برای زمین چه کرده است؟

در میان نسل های گوناگون، این نسل ماست که متهم تراز اول نابودی زمین است چرا که قرن بیستم و خصوصاً نیمه دوم آن قرنی سرشار از تحولات سریع و بی سابقه در محیط زیست جهان بود. اثرگذاری انسان بر طبیعت اطرافش به جایی رسیده که دارای ماهیت و اهمیت جهانی شده و متأسفانه هنوز این تاثیرات سرعت سرسام آوری دارد.

با صنعتی شدن جوامع بشری هر روز شتاب این تحول بیشتر می شد تا اینکه برخی از کارشناسان و دانشمندان هشدارهای جدی در این باره دادند و مسئله به‌عنوان یک مقوله بسیار مهم و جدی در ساحت بین المللی تسری یافت.

پیمان‌ها و قراردادهای بسیاری تاکنون در این باب بسته شده و با وجود اینکه اکثریت کشورها قریب به اتفاق آنها را امضا کرده‌اند، هنوز محیط زیست ما با مشکلات بسیار جدی روبه‌رو است.

حفره لایه اوزون ترمیم می‌شود

دانشمندان می‌گویند لایه محافظتی اوزون که در دهه1980 بسیار نازک شده بود ممکن است تا میانه قرن بیست و یکم کاملا ترمیم شود.

 به گزارش خبرگزاری رویترز دانشمندان پس از تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از 25 سال مشاهده دریافته‌اند که نازک شدن  لایه اوزون موجود در استراتوسفر جو  بر بالای قطب‌ها متوقف شده‌است.

 لایه اوزون کره زمین را از پرتوهای زیانبار ماوراء بنفش نور خورشید حفاظت می‌کند، اما مواد شیمیایی دست‌ساز انسان به خصوص ترکیبات کلرفلورکربن- که در برخی یخچال‌ها و اسپری‌‌های حشره‌کش یافت می‌شوند- اوزون موجود در استراتوسفر را تخریب کردند و باعث نازک شدن این لایه محافظتی شدند.

 دانشمندان گفتند که بازسازی لایه اوزون عمدتا ناشی از رعایت موافقت‌نامه بین‌المللی سال 1987 با نام پروتوکل مونترآل است که به هدف محدود کردن ورود گازهای مخرب اوزون به جو امضا شد.

  اون-سو یانگ از موسسه تکنولوژی جورجیا که سرپرست گروهی بوده که این داده‌ها را تجزیه و تحلیل کرده بودند گفت:"  این نتایج ثابت می‌کند که پروتکل مونترال و متمم‌هایش توانسته‌اند از نابودی لایه اوزون جو جلوگیری کنند